به نام خداوند همه مِهر مِهروَرز
ربّوبیّت مطلق
عبودیت انسان حکایت میکند که دارای ربّ است و ربوبیت هم نشان میدهد که ربّ، عبد دارد؛ پس عبودیت تحت اشراف ربّوبیت است. اگر چه که بین عبودیت بنده و ربوبیت ربّ رابطه وجود دارد اما این بدان معنا نیست که بین خالق و مخلوق سنخیت است بلکه هیچ گونه شباهت و تشکیکی میان خداوند و بندگانش حتی با برترین آنها یعنی حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله نیست. قرآن در این باره به صراحت میفرماید: "لَیسَ كَمِثْلِهِ شَیءٌ" هیچ چیزی شبیه او نیست. او ربّ مطلق است و انسان نیز باید بنده مطلق باشد.
انسان در مراتب بندگی میتواند بی نهایت بالا برود و هیچ نقطه پایانی برای عبودیت خداوند وجود ندارد. دین میگوید که عبودیت خطِ مستقیمی است که انتها ندارد و انسان هرآنچه که تلاش بکند میتواند پلههای عبودیت را بالا برود. راه بندگی در مقابل خداوندی که خود بی نهایت است، انتها ندارد. خداوند بی نهایتِ غناست و انسان بی نهایتِ فقر است. اولیای بزرگ خدا از جمله پیامبراسلام صلی الله علیه و آله تمام افتخارشان این بود که عبد مطلق خداوند هستند و در تمام احوال به فقر وجودی خود در مقابل عظمت الهی اشاره میکردند. در سیر عبودیت آن کسی که فقر خود را بیشتر دریابد، بندگی خداوند را بیشتر خواهد نمود و پلههای عبودیت را بالاتر خواهد رفت.

آن کسی که از همه مقربّ تر است، در مقابل عظمت ربّوبیت پروردگار متواضع تر و فقیرتر است. در این راستا امام سجاد علیه السلام خطاب به یکی از اصحابشان میفرمایند: "ای زهری با هرکس که برخورد میکنی یا بزرگتر یا کوچکتر و یا هم سن توست، اگر از تو بزرگتر است بگو این سنش بیشتر از من است و زمان ایمان داشتن او بیشتر از زمان ایمان داشتن من است. اگر به کسی برخورد کردی که کوچکتر از توست در این اندیشه باش که چون سنش کمتر از من است، گناه کمتری نسبت به من دارد؛ و اگر به کسی برخورد نمودی که هم سن توست بگو من نسبت به گناهان خود یقین دارم اما نسبت به بدیهای او شک دارم و هرگز انسان عاقل یقینش را با شک عوض نمیکند. پس او بهتر از من است." این تفکر امام سجاد علیه السلام است. تفکر کسی که سرتاپای وجودش عبودیت است. تربیت امامان علیهم السلام اینگونه بوده است. در انتهای این بحث ذکر این نکته لازم است که یکی از معانی ربّ، تربیت کننده است. آنکه ربّ مطلق است خداوند عظیم است که باید در مقابل او بنده مطلق بود. بعد از خداوند حجت هر زمان تربیت امت را به عهده دارد، پس در مقابل حجت خدا نیز باید تواضع نمود و مطیع اوامر او شد، زیرا که امر او امر خداوند و نهی او نهی خداوند است. همین طور خداوند نیز شعاع ربّوبیت را به مادر و پدر نیز تابانده است ازاین رو آنان نیز نسبت به ما ربّوبیت محدود و نسبی دارند. اما آن کس که ربّوبیت مطلق دارد و بی نهایت است، فقط خداوند متعال میباشد.

|