به نام خداوند همه مِهر مِهروَرز
محمد بن قاسم ثقفی
محمد بن قاسم ثقفی از سرداران بزرگ اموی و فاتحان تاریخ بود. او احتمالاً در سال ۶۶ هجری قمری در کوفه به دنیا آمد. محمد بن قاسم از عموزادگان حجاج بن یوسف ثقفی بود. او و پدرش بسیار مورد علاقه و ارادت حجاج بن یوسف بودند. پدرش قاسم بن محمد به حکم حجاج حاکم بصره شد و در سخت گیری با شیعیان بصره شهرت داشت.
حجاج در سال ۸۳ هجری قمری زمانی که محمدبنقاسم تنها ۱۷ سال داشت، او را به فرماندهی سپاه خود منسوب کرد و پس از زمانی کوتاه او را برای فتوح خود به ایران فرستاد. روش جنگی او نه بر سنت پیامبر صلیاللهعلیهواله بلکه به سبک حجاج با شمشیر و آتش همراه بود.
او شهرهای بسیاری را تصرف کرد و پایگاه خود را نخست در شهر شیراز بنا کرد.

در همان زمان عطیة بن سعد عَوفی که از شیعیان کوفه بود و از ترس حجاج به شیراز پناه برده بود را پیدا کرد و پس از شکنجه او را وادار به سب امیرالمومنین علیه السلام کرد. از آن جایی که عطیة بن سعد عَوفی از این عمل خودداری کرد، به دستور محمد بن قاسم ۴۰۰ ضربه تازیانه بر او زدند و او را با ریش و سر تراشیده در شهر گرداندند.
او پس از ایران به سیستان و سند واقع در هندوستان لشکر کشید و در این مسیر جنایات زیادی مرتکب شد.به نام هرگونه مخالفتی مردم را میکشت و درراه کنیسهها، کلیساها و آتشکدهها را آتش میزد و بر روی خرابههای آن مسجد میساخت (فتوح البلدان – احمد بن یحیی بلاذری – صفحه ۵۳۸).
او به اسم اسلام ولی به دستور حجاج جنایات زیادی مرتکب شد. وی اولین کسی بود که اسلام را به هند و کشمیر و کنوج برد برای همین در تاریخ از فتوحات او زیاد یاد شده است (کتاب البیرونی فی تحقیق ماللهند- ابوریحان بیرونی).
در سال ۹۶ هجری قمری، ولید خلیفهی اموی از دنیا رفت و برادرش سلیمان بن عبدالملک هفتمین خلیفهی اموی شد. او تمامی فرماندهان و والیانی که برادرش منسوب کرده بود را عزل کرد. در طی این حکم، حاکم جدید شهر سند را یزید بن مهلب قرار داد.
یزید بن مهلب پس از روی کار آمدن، دستور دستگیری و شکجهی محمد بن قاسم ثقفی را صادر کرد و سرانجام در دوران اسارت او را به قتل رساند.
در برخی روایات مرگ او با اعدام و گردن زدن ثبت شده و در برخی دیگر روایات گفته شده است که او زیر شکنجهی شدید زندانبانان خودکشی کرده است (معجم الشعراء – محمد مرزبانی – صفحه ۴۱۲).

|