|
به نام خداوند همه مِهر مِهروَرز
امانت‌داري --- سفارش امام
عبدالرحمان پسر سيابه مي‌گويد:
هنگامي كه پدرم از دنيا رفت، يكی از دوستان پدرم به خانه‌ي ما آمد و پس از تسليت گفتن به من، از اين‌كه آيا پدرم مالي برايمان به جا گذاشته است يا نه، جويا شد. وقتي فهميد پدرم مالي براي ما به جا نگذاشته است، هزار درهم به من داد و از من خواست تا با آن پول كار كنم و زندگي خود را تأمين نمايم و سپس اصل پول را به او برگردانم.از اين ماجرا بسيار خوشحال شدم، نزد مادرم رفتم و او را با خبر ساختم. سپس نزد يكي ديگر از دوستان پدرم رفتم. با كمك او پارچه‌هاي مخصوصي خريدم. او برايم دكاني آماده كرد و من مشغول كسب شدم.
پس از چندي سود فراواني از جانب خداوند روزي‌ام شد. ايام حج فرا رسيده بود. به فكر افتادم به زيارت خانه‌ي خدا بروم. به توصيه‌ي مادرم تصميم گرفتم قبل از سفر، امانت آن مرد نيكوكار را بازگردانم. هزار درهم را آماده نمودم و نزد او رفتم و امانت او را برگرداندم.
به سفر حج مشرف شدم، در بازگشت از مكه، در مدينه به خدمت امام صادق علیه السلام رسيدم. در انتهاي مجلس نشستم. هركس از حضرت سؤالي مي‌كرد و ايشان پاسخ مي‌دادند. وقتي مجلس خلوت شد، ايشان من را نزد خود خواندند و پرسيدند: «كاري داشتي؟» عرض كردم: «فدايت شوم، من عبدالرحمان پسر سيابه هستم.» ايشان از پدرم پرسيدند. گفتم: «از دنيا رفت.» حضرت ناراحت شدند و براي او طلب آمرزش نمودند. آن‌گاه از اين‌كه از پدرم مالي به جا مانده يا نه و اين‌كه چگونه توانستم به حج مشرف شوم پرسيدند. من هم ماجرا را برايشان تعريف كردم. سپس حضرت من را وصيتي فرمودند:«بر تو باد به راستي و درستي و رد امانت، كه اگر اين سفارش را حفظ كني، در اموال مردم شريك خواهي شد.»
من همواره سفارش حضرت را رعايت مي‌كردم، تا آن‌جا كه وضعيتم آن‌گونه گشت كه زكات يك سال مالم سيصد درهم شد.» (پند تاريخ، ج ۱، ص ۲۱۵).
ميزان اهميت امانت‌داري در اسلام آن‌قدر است كه حتي كافر و مشرك نيز استثناء نشده‌اند و رعايت امانت‌داري، در حق آنان نيز لازم شمرده شده است.
امانت‌داري باعث ايجاد اعتماد بين افراد مي‌گردد و آنها را به هم نزديك مي‌نمايد و آن‌چنان كه امام صادق علیه السلام فرمودند، شركت در اموال ديگران را به دنبال دارد.امانت مي‌تواند مصاديق گوناگوني داشته‌باشد. يك كتاب، جزوه‌ي يك دوست، ظرف چيني همسايه، يك سخن خصوصی و يك راز، ماجرايي كه براي شما نقل شده و به شما سپرده‌شده‌است و نبايد فاش شود و... همه و همه نمونه‌هايي از امانت هستند كه رعايت امانت‌داري در مورد آنها واجب است.گاه اداي برخي از امانت‌ها مشكل است. مثلاً پيامي را به ما مي‌سپارند و از ما مي‌خواهند آن را در زمان يا مكان مشخصي بيان كنيم و برسانيم. آيا مراقب هستيم بي كم و كاست و بدون دخل و تصرف در زمان مقرر باز گوييم؟! گاه در حين هم‌دردي با دوست خود و درد و دل كردن او، به سري از اسرار زندگي او دست يافته‌ايم و او دوست ندارد جايي مطرح شود و مي‌خواهد به امانت نزد شما و در سينه‌ي شما بماند. آيا در حفظ آن كوشيده‌ايم؟! يا به راحتي آن را در اختيار ديگران گذاشته‌ايم؟!
تبعات اعمال ما، گاه خيلي زود نمايان مي‌شود و بسياري از اوقات در همين دنيا شاهد نتايج رفتارمان هستيم. در بيان روايات، امانت‌داري آثاري دارد، از جمله پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می‌فرمایند: «اَلأمانَهْ تَجًلِبْ الغِناءَ وُ الخيانَهْ تَجًلِبْ الفَقر.» امانت‌داري غنا و ثروت و به عكس خيانت در امانت، فقر و ناداري را به‌دنبال خود مي‌كشاند (بحارالانوار، ج ۷۲، ح ۶.).
توجه در همين آثار دنيوي خود تشويق و ترغيبي است براي حفظ امانت، چه رسد به آثار اخروي آن.
|