به نام خداوند همه مِهر مِهروَرز
تحریک عواطف قبیله‌گری
غاصبين با توجه به خون‌هاى ريخته شده در بدر و اُحد كه اميرالمؤمنين عليهالسلام شجاع آن ميدان‌ها بود و همين مردم پدران و فاميل خود را به شمشير على عليهالسلام از دست داده بودند، توانستند نظر مردم را بر ضد آن حضرت تحريك كنند، و آنان را نسبت به هر چه به نفع آن حضرت تمام مى‌شود مخالف نمايند.
از سوى ديگر اخلاق جاهلى كه هنوز آثار آن در مردم باقى بود و گاهى سر از تعصبات بي‌جا و گاهى از فرهنگ پايين مردم درمىآورد، وسيلهى خوبى براى تحريك عواطف و ضماير مردم بود. اين‌كه حقى به خاندان پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله اختصاص داشته باشد مسئلهاى بود كه خيلى راحت مى‌شد مردم را بر ضد آن تحريك كرد. اين‌كه ثروت بزرگى در اختيار فاطمه عليهاالسلام باشد مطلبى بود كه خوب مى شد از آن استفادهى منفى برد.
اين‌كه فدك مايهى عظمت على و فاطمه عليهماالسلام باشد نقطه‌اى بود كه به راحتى مى‌شد آن‌را به رخ مردم كشيد. اين مجموعه را غاصبين به خوبى درك مىكردند و از آن براى جمع مردم بر ضد خاندان رسالت استفاده مىكردند و انصافاً نتايج خوبى هم مىگرفتند.
آن‌گاه كه ابوبكر از استدلال در مقابل مقام ولايت كبرى عاجز مى‌شد فوراً مسائل را بر عهدهى مردم مىگذاشت و مى‌گفت: اين كار را مردم بر عهدهى من قرار دادند، و من خواسته‌ى آنان را اجرا كردم و اكنون هم حاضرم مردم بين من و تو قضاوت كنند.
حضرت زهرا عليهاالسلام هم دقيقاً همين جهت را هدف سخنان خود قرار داد و فرمود: در جايى كه خدا حكم مخالف داشته باشد و مقام عصمت سخن بگويد، رضايت و اتفاق مردم ارزشى ندارد.
بدست آوردن منبع مالى براى اقدامات خود
از آن‌جا كه منبع مالى حكومت غاصب قوى نبود و از سوى ديگر جنگ‌هايى تحت عنوان مرتدين مطرح شده بود، نياز به يك درآمد كلان به خوبى احساس مى‌شد و فدك در اين جهت يك منبع استثنايى بود. آنان به خوبى مىدانستند كه به چنگ آوردن اين منبع مشكلات بزرگى را حل مى‌كند، و به همان اندازه كه گرفتن آن از اهلالبيت عليهمالسلام مهم است، بدست آوردن آن براى حكومت خود از آن مهم تر است.
تا اين‌جا اجمالى از اهداف غاصبين در غصب فدك بيان شد. در ادامه به این مطلب می‌پردازیم که چرا اهلالبيت عليهمالسلام اين‌گونه مسئله را پىگيرى كردند.
|