درسی از خطابه
به نام خداوند همه مِهرمِهر وَرز
اعلان امامت أمیرالمؤمنین علیه السّلام
در دومين درس امامت از خطابه ي غدير، بعضي از اصطلاحات خطابه را مورد بحث قرار مي دهيم:
پيامبر اکرم صلّي الله عليه و آله در ابتدای بخش دوم می فرمایند:
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ؛ يآ أَيُهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مآ أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّك ــ في عَلِيٍّ يَعْني فِي الْخِلاَفَةِ لِعَلِيِّ بْنِ أَبي طالِبٍ ــ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النّاسِ»[1]
«ای فرستاده ی ما؛ آن چه از سوی پروردگارت- درباره ی علی و جانشینی او - بر تو فرو فرستادیم به مردم برسان وگرنه رسالت خداوندی را به انجام نرسانده ای و البته خداوند تو را از آسیب مردمان نگاه می دارد.»
خدا به من وحي فرمود: اي رسول! آن چه از جانب پروردگارت درباره ي خلافت و جانشيني عليّ بن ابيطالب به تو نازل شده را ابلاغ کن.
در این خطابه، تعبير امامت و جانشيني با چند واژه به کار رفته است: وارث و وراثت، امام و امامت، خليفه و خلافت، وصّي و وصايت، وليّ و ولايت.
خداوند متعال بعد از اين که مقامات پيامبر اکرم صلّي الله عليه و آله را تمام مي فرماید، وحی مي فرماید که امامت را اعلام کن.
البته در غار حرا اعلام شده است؛ اما موقعي که مي خواهد اعلان رسمي و عمومي بشود، به حبیبش مي فرماید: برو و ردای رسالت خودت را بپوش.
در ادبيات مي گويند: تعليقِ حُکم بر وَصف، مُشعِر بر عِلّيت است. (تعلیق حکم بر یک وصف، مشعر به وجود رابطۀ عِلیّ و معلولی میان حکم و وصف است، به عبارت بهتر، هر گاه بشنویم حکمی به وصفی خاص تعلق گرفته است، میگوییم لابد میان آن دو رابطهای از دید گوینده هست). چرا بايد رسالت ام را انجام بدهم؟ چون«الرَّسُول» هستي؛ يعني رسول خاص. در اين جا، پيامبر اکرم صلّي الله عليه و آله اوّلين مرتبه است که مي فرمايند: «خلافت علي بن ابيطالب»
«خِلاف» يعني قدم زدن و رفت و آمد کردن. اصل اختلاف يعني رفت و آمد کردن؛ به عدمِ اتفاق هم، اختلاف مي گويند؛ به اين دليل که رفت و آمد مي کنند و حرف مي زنند.
«مُخْتَلَفُ الْمَلَائِكَة» [2] يعني جاي رفت و آمد ملائکه. خلافت يعني، علي بن ابيطالب عليه السّلام پايشان را جاي پاي پيامبر اکرم صلّي الله عليه و آله گذاشته اند.
منابع:
1.سروش آفتاب/قسمت 72:2
2. در کتاب شریف کافی بابی به همین نام است: الكافي جلد 1 صفحه 221 بَابُ أَنَّ الْأَئِمَّةَ علیهم السّلام مَعْدِنُ الْعِلْمِ وَ شَجَرَةُ النُّبُوَّةِ وَ مُخْتَلَفُ الْمَلَائِكَةِ .

|
تاریخ درج: 15/07/1393 | کد مطلب: 3 | تعداد نظرات: 0 | تعداد بازدید: 1827