![Title]( "Title")
قرارهای اخلاقی
به نام خداوند همه مِهر مِهروَرز
شرم و حيا_ قسمت اول
وقتي‌كه جبرئيل ملك مقرب خدا بر پدر ما حضرت آدم علی نبینا و آله و علیه السلام نازل شد به او گفت«:اي آدم! من از جانب خدا مأمور شده‌ام كه تو را در انتخاب يكي از سه چيز مخير سازم. پس يكي را برگزين و آن دو تاي ديگر را رها كن.» آدم از او پرسيد:«اي جبرئيل آن سه چيست؟»
جبرئيل گفت:«آن سه، چيزي نيست جز عقل و حيا و دين.» پس آدم گفت:«من عقل را برگزيدم.»
جبرئيل رو به حيا و دين كرد و گفت:« شما بازگرديد و او را به حال خود واگذاريد.» آن‌دو گفتند:« اي جبرئيل ما مأموريم و به ما امر شده هر جا كه عقل باشد با او باشيم پس نمي‌توانيم او را رها كنيم.» و اين‌چنين بود كه پدر ما حضرت آدم علیه السلام بهترين انتخاب را نمود، انتخابي كه برگزيده‌ي تمام خوبي‌هاست.
از نشانه‌هاي انسان عاقل شرم و حيا است. چنان‌چه پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله هم اساس عقل را پس از ايمان به خدا، حيا و خلق نيكو مي‌شمرند. بدين‌گونه عقل با حيا و دين ملازم گشت. حيا يك موهبت الاهي و محافظي از جانب خدا و بازدارنده‌ي از زشتي‌ها و بدي ها است.
پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله مي‌فرمايند: «اِذا لَم تَسًتَحِ فَاصْنَعً ما شِئْتَ» اگر حيا نكردي پس هرچه مي‌خواهي بكن.
البته آن‌چه مهم است به كار گرفتن حيا، يا رها كردن و از ميان بردن آن است. انسان تا زماني‌كه حيا را ملازم خود بدارد و آن‌جا كه عقل به او حكم شرم و حيا مي‌كند، به اين حكم وقع بنهد و مخالفت با عقل نكند. بدين‌ترتيب از گناهان و معاصي كه لازمه‌ي آن ترك حيا است، دور مي‌ماند. ولي وقتي با وجود هشدارهاي حيا، باز مرتكب اين معاصي شود، آن گاه حيا در او ضعيف مي‌گردد و نه تنها در برابر ديگران بلكه در برابر خداوند نيز شرمي از گناه ندارد.
لذا به وضوح در جامعه‌ي كنوني خود شاهد افرادي هستيم كه كم كم به اين سو رفته‌اند كه نداي عقل خود را در مورد شرم و حيا ناديده گرفته‌اند و به راحتي حرمت‌ها را هتك مي‌كنند و اعمال بي‌شرمانه‌اي را به راحتي انجام مي‌دهند كه هر عاقلي از آن دوري مي‌كند.
اجتماع عاري از حيا، اجتماعي فاسد و آلوده است و هرگونه مفسده‌اي از اين اجتماع میتواند سر زند. چنين اجتماعي در معرض خطر هرزگي و خيانت و بي‌بندوباري و انواع مفاسد قرار خواهد گرفت و در نهايت به تباهي و نابودي كشيده خواهد شد. از اين رو حيا به عنوان زير بنا و اساس تمام وظايف اخلاقي و رفتارهاي نيك فردي و اجتماعي قلم‌داد مي‌شود. حيا چاره‌ي مفاسد و معضلات اخلاقي و زشتي‌هاي رفتار انسان‌ها است.
چنان‌چه امام صادق علیه السلام به يكي از ياران خويش چنين فرمودند:
«اگر حيا نباشد هيچ مهماني به نيكي پذيرايي نمي‌گردد، به هيچ وعده‌اي وفا نمي‌شود، هيچ نيازي برآورده نمي‌شود، هيچ كار نيكي انجام نمي‌گردد و از هيچ كار زشتي پرهيز نمي‌شود. حتي بسياري از امور واجب تنها به خاطر حيا انجام مي‌شود. زيرا گروهي از مردم هستند كه اگر شرم و حيا نبود حقوق پدر و مادر را رعايت نمي‌كردند، ارتباط خويشاوندي را حفظ نمي‌كردند، امانت را باز نمي‌گرداندند و از هيچ كار زشتي فروگذار نبودند.»
إن‌شاءالله ادامه این مطلب در شماره بعدی منتشر خواهد شد.
|
تاریخ درج: 17/02/1398 | کد مطلب: 1 | تعداد نظرات: 0 | تعداد بازدید: 434