درسی از خطابهی غدیر
به نام خداوند همه مِهر مِهر وَرز
ادامه از شماره قبل
درس سوم: علی علیه السّلام، امام به امر خداوند متعال
نسبت پیامبر صلّی الله علیه و آله و امیرالمومنین علیه السّلام
پیغمبر اکرم صلّي اللّه عليه و آله، نسبت امیرالمؤمنین عليهالسّلام، را با خودشان به نسبتي كه جناب هارون با حضرت موسی داشت تشبیه کردهاند.
اين تشبيه بهخاطر آن است كه اعرب بهسبب رابطه و معاشرت با یهودیان داستانهای زیادی دربارهي موسی و هارون شنیده بودند.
همانطور که پيش از اين هم اشاره کردهايم یهودیها از سالهای دیرین بهانتظارِ حضرت محمّد خاتم صلّی الله علیه و آله در اطراف مدینه (يثربِ آنوقت) خانه و زمين و باغ خريده بودند و چشمبهراه آخرين پيامبر بودند.
حضرت رسول صلّی الله علیه و آله در تشبیه خود فرمودهاند : الَّذي مَحَلُّهُ مِنّي مَحَلُّ هارُونَ مِنْ مُوسي اِلاَّ اَنَّهُ لا نَبِي بَعْدي.

در تشبیه همیشه باید مُشبَّهٌبه نسبتبه مُشبَّه آشناتر باشد براي مخاطبين. مثلاً وقتی میگويیم یار من به ماه میماند، يا يار من مثل ماه است، يارمان را به ماه تشبيه ميكنيم؛ بهخاطر آنكه همه ميدانند ماه چيست و شنوندهي سخن، ماه را بهتر از یار ما میشناسد. وقتی پيامبر صلّی الله علیه و آله به اميرالمؤمنين علیه السّلام میفرمایند: اَنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسى یعنی مردمي كه مخاطب سخن ايشان هستند موسی و هارون و نسبتشان را خوب میشناسند، لذا چنين تشبيهي بهكار ميبرند. اما درعینحال حضرت صلّی الله علیه و آله فرمودهاند اِلَّا اَنَّهُ لَا نَبِيَّ بَعْدِي. یعنی این شباهت در یک وجه و جهت است و آنهم وزارت و خلافت است و نه نبوت. معمولاً وقتی كسي چیزی را به چیز ديگر تشبیه میکند اين مشابهه یا بهعبارتی وجه شَبَه در یک یا چند ویژگی مشخص است و نه در همهی وجوه.
وقتی میگویند که فلاني به شیر میماند منظور این نیست که آن شخص از همهي جهات مثل شیر است. يعني اينكه مثلاً دونده است، در بيشه زندگي ميكند و شبها در خیابان میخوابد. مشابهت در اینها نیست، بلكه تشبیه فقط در شجاعت است. یا اگر گفته شود یار من مثل ماه است معنايش آن نیست که يار من شبها در آسمان است و چنينوچنان، بلكه مراد اين ميشود كه او در زیبایی و روشنایی همچون ماه است.
این مطلب ادامه دارد...

|
تاریخ درج: 07/12/1395 | کد مطلب: 8 | تعداد نظرات: 0 | تعداد بازدید: 729