به نام خداوند همه مِهرمِهر وَرز
متن سوال:
لطفا آدرس احادیثی از منابع شیعه و سنی که حضرت پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم در طول مدت رسالت خویش حضرت أمیرالمؤمنین علیه السّلام را به عنوان جانشین خود معرفی کرده اند معرفی بفرمایید.
با تشکر
متن پاسخ:
با عرض سلام و تبریک میلاد امام رضا علیه السّلام؛
پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم، از همان ابتدای بعثت، در هر موقعیتی و به هر مناسبتی به معرفی جانشین خود، حضرت علی علیه السّلام پرداختند و احادیث و مستندات آن در کتب تاریخی و روایی فراوان است و با وجود غرض ورزی دشمنان و حذف و سانسور این احادیث، به دلیل کثرت این روایات نتوانستند به طور کامل این مطلب را از بین ببرند و در لابه لای کتب روایی و تفسیری اهل سنت این نشانه ها به راحتی مشهود است.
به عنوان مثال به برجسته ترین این احادیث اشاره می کنم:
1. حدیث یوم الدار: که اولین ابلاغ رسالت پیامبر صلّی الله علیه و آله بود، ایشان ضمن معرفی خود به عنوان پیامبر، در میان اقوام و خویشان خود، علی علیه السّلام را به عنوان جانشین خود معرفی کرده، فرمودند:
«إنَّ هذا أخي وَ وَصِيِّي وَ خَليفَتي فيكُم، فَاسمَعوا لَهُ وَ أطيعوا»
2. حدیث ثقلین: این حدیث متواتر است و در بین شیعه و سنی از ارزش بسیار بالای برخوردار است.
«إنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا، كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي فَإِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْض»
3.حدیث سفینه: این حدیث را علمای سنی و شیعه نقل کرده اند.
«مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي كَمَثَلِ سَفِينَةِ نُوحٍ مَنْ رَكِبَهَا نَجَا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا هَلَك»
پیامبرصلّی الله علیه و آله در احادیث مشابه، در تبیین سفینه و مصداق آن، می فرمایند:
«يَا عَلِيٌّ، مَثَلُكَ فِي أُمَّتِي كَمَثَلِ سَفِينَةِ نُوحٍ مَنْ رَكِبَهَا نَجَا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا غَرِق.»
توضیح این که با مراجعه به آیه ی تطهیر و احادیث ذیل آن، در می یابیم که خداوند متعال، خصوصیت اهل بیت علیهم السّلام را نیز بیان فرموده است:
« إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً » (احزاب /33)
4.حدیث منزلت: زمانی که رسول خدا صلّی الله علیه و آله می خواستند برای جنگ با رومیان در منطقه ای به نام تبوک در شمال جزیره العرب از مدینه خارج شوند، برای جلوگیری از توطئه ی منافقان، حضرت علی علیه السّلام را در شهر به جانشینی خود گذاشتند و این گونه فرمودند:
«أما ترضى اَن تَكونَ مِنِّى بِمَنزِلَةِ هارونَ مِن موسى اِلّا انَّهُ لَيس نَبِىَّ بَعدى اِنَّهُ لا ينَبَغي اَن اَذهَبَ اِلّا وَ اَنتَ خَليفَتی »
«آیا دوست نمی داری که برای من، همانند هارون نسبت به موسی باشی، جز آن که بعد از من، پیامبری نیست؟ همانا شایسته نیست که من بروم مگر آن که تو جانشین من باشی. »
5.حدیث غدیر: که شاهکار معرفی أمیرالمؤمنین علیه السّلام توسط رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم است.
مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌ مَوْلَاهُ … اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاه ...
6.حدیث قدسی لوح.
لازم به ذکر است که کتب نوشته شده در این زمینه بسیار زیاد است ولی به عنوان نمونه به کتاب «نورالأمیر فی تثبیت خطبة الغدیر» می توان اشاره کرد.
مؤلف این کتاب، آقای امیر تقدمی معصومی، خطبه غدیر را به صد قسمت تقسیم کرده است و در ذیل هر بخش، احادیثی که در کتب مورد قبول اهل سنت پیرامون آن مطلب ذکر شده است را آورده است و منابع آن را به تفصیل بیان کرده است. این کتاب به زبان عربی نوشته شده در حدود شش صد صفحه دارد.
اما کتابی مختصر و به زبان فارسی با استفاده از کتاب فوق نوشته شده به نام «خطبه غدیر در آینه ی اسناد» که توصیه می کنم حتماً به این کتاب مراجعه نمایید.
کتاب روان و ساده و درس گونه ی دیگری در زمینه امامت شیعی، به نام «میثاق آسمانی» به قلم مرتضی دهقان توسط انتشارات مکیال به چاپ رسیده که خواندن آن را جهت تکمیل مباحث فوق توصیه می کنم.
هم چنین کتاب «امام مبین» که پرسش و پاسخ هایی درباره امامت أمیرالمؤمنین علیه السّلام است به قلم آقای سید حسین حسینی، در این زمینه بسیار راهگشا خواهد بود.
