به نام خداوند همه مِهر مِهروَرز
تکبر
تکبّر؛ یعنی این‌که آدمى خود را بالاتر از دیگران ببیند، و معتقد شود که بر آنها برترى دارد، و دیگران را کوچک شمارد. تکبر و خودبرتربینى؛ گاه انسان را در برابر خدا و پیامبران و فرستادگان الهی به تمرّد و سرکشى می‌کشاند و گاه او را در میان همنوعان و بندگان خدا به برتری‌جویى وا می‌دارد. بسیاری از گناهان انسان ریشه در تکبر دارد. باید دقت کنیم خودپسندی و غرور با تکبر فرق دارد، هرچند هردو از یک ریشه به شمار می‌آیند؛ ولی تکبر نمود بیرونی دارد.
نشانه‌های تکبر اغلب بسیار آشکار است به گونه‌ای که انسان در نخستین برخورد به آن پی می‌برد و می‌فهمد که فلان شخص گرفتار تکبر است و گاهی به حالت غرور مخفی است و به این سادگی خود را نشان نمی‌دهد بلکه با دقت می‌توان به وجود چنین صفتی در خویشتن یا دیگران پی برد. غرور و تکبر دارای اقسامی است؛ یکی تکبر نسبت به خداوند و دیگری تکبر نسبت به خلق خدا.
آری این تکبر است که انسان را در برابر خدای خود آنقدر بی پروا نشان می‌دهد که انسان به راحتی گناه می‌کند و یا در برابر خلق خدا چنان رفتار می‌کند گویی خودش از هر عیبی به دور است.
تکبر برازنده‌ی هیچ انسانی نیست که «اگر قرار بود خدا اجازه‌ی تکبر را به انسانی می‌داد، این اجازه را به اولیای خدا می‌داد که این کار را نکرده است و در عوض از ایشان خواسته است که فروتنی اختیار کنند.» (تفسیر صافی – جلد ۲- صفحه ۸۲- کلام امام محمد باقر علیه السلام).
تکبر در زندگی ما آثار سویی دارد که اولین آنها محرومیت قطعی از بهشت است. پیامبر صلی الله علیه و آله فرموده‌اند کسی که در قلبش ذره‌ای تکبر دارد به بهشت راه پیدا نخواهد کرد ( بحار الانوار- جلد یک- صفحه‌ی ۱۵۲- کلام پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم).
تکبر به گفته‌ی امام باقر علیه السلام باعث کم شدن عقل می‌شود ( مصباح الشریعه- متن ۱۲۹- کلام امام محمد باقر علیه السلام). چرا که تکبر به معنی خودبینی و خود را بزرگ شمردن است و این اولین مرحله‌ی انحراف از حقیقت می‌باشد.
شخص متکبر علاوه بر آن که مورد تنفر مردم عادی است مورد تنفر خدا می‌باشد و خداوند هشدار داده است که هرکس تکبر کند علاوه بر عقوبت اخروی در دنیا نیز او را خوار می‌نماید ( بحار الانوار- جلد یک- کلام رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم).
اگر می‌خواهیم بدانیم در دلمان تا چه مرحله‌ای تکبر پیشرفت کرده است برخی از نشانه‌های آن را با هم بر می‌شمریم. تحقیر مردم به زبان یا به حالت یا نوع رفتار مشخص ترین نشانه‌ی تکبر است. بحث و جدل برای اثبات خود ویا نظر خود نیز یکی از نشانه‌های انسان متکبر به شمار می‌رود. امر و نهی و توقع زیاد از خلق خدا نیز از نشانه‌های اخلاقی انسان متکبر است.
راه‌های درمان غرور و تکبر عبارتند از درمان علمی، درمان عملی، درمان تفصیلی و آزمایش‌های درمانی. راه‌های درمان تکبر ریشه در فروتنی انسان دارد پس هرکار کوچک و بزرگی که یک انسان را فروتن می‌کند انجام دهید تا کبر از شما دور شود مانند: حق پذیری، دوری از بحث و جدل، تقدم در سلام کردن، خدمت به بندگان خدا، ترک دستور دادن حتی به نزدیکان، بازی با کودکان.
بزرگان علم اخلاق در برخورد با بیماری خطرناک غرور و تکبر پیشنهاد کرده‌اند که انسان برای اطمینان از درمان کامل غرور و تکبر و اطمینان از ریشه کن شدن آن، خود را در معرض آزمایش قرار دهد تا از ریشه کن شدن بیماری مطمئن گردد.
التماس دعا برای موفقیت همگی