به نام خداوند همه مِهر مِهر وَرز
دعا در وداع ماه مبارک رمضان
حضرت سجاد علیه السّلام در دعای چهل وپنجم از صحیفه سجادیه دعای خود را در وداع با ماه مبارک رمضان این چنین آغاز می‌کنند:
پروردگارا ای بزرگی که چون می‌بخشی عوض نمی‌خواهی و پس از بخشش پشیمان نمی‌شوی، و اى كسى كه مزد بنده خود را افزون از عمل مى بخشى و برابر
نمى دهى، بخشش تو ابتدای لطف است و عفو و گذشت تو تفضیل و عنایت است و عقوبت تو در حق مجرمین آن است که به عدل با آنان رفتار کنی، و قضايت خير است. اگر عطا كنى عطايت را به منت آلوده نمى سازى، و اگر منع كنى منعت از روى ستم نيست.
هر كه تو را شكر گزارد جزاى شكر مى دهى، و حال آنكه تو خود او را به شكر ملهم ساخته اى و هر كه سپاس ترا بجا آورد پاداش مى بخشى در صورتى كه تو خود سپاس به او آموخته اى، پرده مى پوشى بر آنكه اگر مى خواستى او را رسوا مى ساختى، و بخشش مى كنى بر كسى كه اگر مى خواستى از او دريغ مى داشتى، در حالى كه آنها از جانب تو سزاوار رسوائى و منعند. ولى تو كارهاى خود را بر پايه تفضل بنا نهاده اى، و قدرتت را بر آئين گذشت روان ساخته اى، ...
و توئى كه در معامله، بر عطاى خود به بندگان، افزوده اى؛ تا در تجارتهاشان، با تو سود برند، و در كوچ كردن بسوى تو كامياب گردند، و از تو بهره اى افزون يابند و به همين سبب تو خود كه مبارك نام و بلند مقامى - فرموده اى: «هر كه كار نيكى بجا آورد پس مزدش ده برابر آن است و هر كه كار بدى را مرتكب شود پس جز بمانند كارش كيفر داده نمى شود» و نيز فرموده اى: «مثل كسانى كه اموال خود را در راه خدا انفاق مى كنند؛ مانند دانه اى است كه هفت خوشه بروياند كه در هر خوشه صد دانه باشد، و خدا اين شمار را براى هر كه بخواهد مضاعف مى سازد» و نيز فرموده اى: «كيست آنكه به خدا قرض الحسنه اى دهد تا خدا آن را برايش چندين برابر سازد؟» و همچنين نظائر اين وعده ها از افزايشهاى حسنات كه در قرآن نازل فرموده اى....
خدايا و تو ماه رمضان را از جمله آن وظائف ممتاز و فرائض مخصوص قرار داده اى: همان ماه رمضان كه آن را از همه ماه ها اختصاص بخشيده اى، و از همه زمان ها و روزگارها برگزيده اى، و بر همه اوقات سال برترى داده اى، به سبب قرآن و نورى كه در آن فرو فرستاده اى و به سبب آنكه ايمان را در آن ماه مضاعف ساخته اى، و روزه را در آن ماه واجب كرده اى، و بپا خاستن براى عبادت را در آن ترغيب فرموده اى، و شب قدر را در آن تجليل نموده اى: آن شب قدر را كه خود از هزار ماه بهتر است. ما را به سبب آن بر ساير امتها تفضيل داده اى، و به فضيلت آن بجاى اهل ملت ها برگزيده اى از اين رو روزش را - بفرمان تو - روزه داشتيم. و شبش را - بيارى تو - به عبادت برخاستيم. در حالى كه بوسيله صيام و قيامش خود را در معرض آن رحمتى كه ما را بر آن عرضه كرده اى در آورديم، و آن را وسيله ثواب تو قرار داديم. و تو به عطاى خواسته ها قادرى و به آنچه از فضل و احسانت مسئلت شود بخشنده اى و به هر كس كه آهنگ قرب تو كند نزديكى.
و اين ماه در ميان ما ستوده زيست، و با ما پسنديده مصاحبت كرد و بهترين سودهاى جهانيان را بهره ما ساخت، و آنگاه به هنگام پايان يافتن وقت و سرآمدن مدت و كامل شدن شماره اش از ما جدا شد، پس ما آن را مانند كسى وداع مى كنيم كه فراقش بر ما دشوار آمده و روى بر تافتنش ما را به وحشت افكنده، و او را بر ذمه ما پيمانى نگاه داشتنى، و حرمتى رعايت كردنى، و حق گزاردنى لازم شده. از اين رو همگى مى گوئيم:
سلام بر تو اى بزرگترين ماه خدا، و اى عيد دوستان خدا –
سلام بر تو - اى گرامى ترين مصاحب از ميان اوقات، و اى بهترين ماه در ايام و ساعات.
سلام بر تو اى ماهى كه بر آمدن كام ها در آن آسان و اعمال نيك در آن منتشر و فراوان است.
سلام بر تو اى همنشينى كه چون پديد آيد احترامش بزرگ، و چون ناپديد شود فقدانش دردناك است. و اى مايه اميدى كه فراقش رنج افزا است.
سلام بر تو اى همدمى كه چون رو آورد مايه انس شد، و شادى انگيخت، و چون سپرى شد، وحشت افزود، و متألم ساخت.
سلام بر تو اى همسايه اى كه دلها در جوار آن رقت گرفت، و گناهان در آن كم شد.
سلام بر تو اى يارى دهنده اى كه ما را در مبارزه شيطان يارى داد، و اى رفيقى كه راه هاى احسان را هموار ساخت....
خدايا، ما اهل اين ماهيم كه ما را به آن تشريف بخشيدى، و ما را براى حق شناسى آن توفيق دادى. در آن زمان كه بدبختان قيمت وقتش را نشناختند. و به علت بدبختى خود از فضل آن محروم ماندند. و توئى سرپرست ما در شناختن فضيلتش، كه ما را براى آن برگزيدى، و وظائفش كه ما را به آن رهبرى كردى. و ما - با اعتراف به تقصير - به توفيق تو صيام و قيامش را عهده دار شديم. و اندكى از بسيار را به جا آورديم...
خدايا، هر معصيت صغيره يا كبيره اى كه در اين ماه پيرامون آن گشته ايم، يا گناهى كه به آن آلوده شده ايم، يا خطائى كه مرتكب گشته ايم: از روى عمد يا فراموشى، به ستم كردن بر خود يا به هتك حرمت ديگرى، پس بر محمد و آلش رحمت فرست، و ما را از آن در پرده ستارى خود بپوشان، و به عفوت از ما در گذر، و ما را در آن ماه نصب العين شماتت كنندگان مساز. و زبان طعنه زنندگان را بر ما مگشاى، و ما را به مهربانى بى پايان و فضل كاستى ناپذيرت به كارى بگمار كه سبب فرو نهادن و پوشاندن آن چيز شود كه در آن ماه بر ما نمى پسندى.
خدايا، بر محمد و آلش رحمت فرست، و مصيبت رفتن ماه ما را جبران كن، و روز عيد و روزه گشودنمان را بر ما مبارك ساز و آن را از بهترين روزهائى قرار ده كه بر ما گذشته است: جالبترين روزها براى عفو، و پاك كننده ترين روزها براى گناه و گناهان پنهان و آشكار ما را بيامرز.
خدايا، با بيرون رفتن اين ماه، ما را از گناهانمان بيرون آور، و همراه خارج شدنش ما را از بدي هامان خارج ساز. و ما را از خوشبختترين اهل اين ماه بوسيله اين ماه، و از پرنصيبترين ايشان در اين ماه و از بهره مندترين ايشان در اين ماه قرار ده .
خدايا، هر كس كه اين ماه را چنانكه شايسته رعايت است رعايت كرده، و حرمتش را چنانكه شرط نگهدارى است نگاه داشته، و به حدودش چنانكه شايسته قيام است بپاخاسته، و از گناهان خود، چنانكه حق پرهيزكارى است، پرهيز كرده، يا بوسيله تقربى بتو نزديكى جسته: كه تو را از خود راضى، و رحمتت را به او معطوف ساخته، پس مانند آنچه به او بخشيده اى از توانگرى خود بما ببخش، و چندين برابر آن را از فضل خود بما عطا كن. زيرا كه فضل تو كاستى نمى گيرد، و خزانه هايت نقصان نمى پذيرد، بلكه افزون مى شود، و كانه اى احسان تو، فانى نمى شود، و همانا كه بخشش گوارا، بخشش تو است.
خدايا بر محمد و آلش رحمت فرست، و مانند ثواب هاى آن كس را براى ما بنويس كه تا روز رستاخيز در آن ماه روزه داشته، يا در عبادت تو كوشيده است ....
خداوندا از تمامى پدران و مادران و اهل دین ما درگذر، چه آنها که در گذشته اند و چه آنها که تا روز قیامت مى آیند و باقى مى مانند....