« فَالْعَهْدُ وَالْميثاقُ لَهُمْ مَأْخُوذٌ مِنَّا ، مِنْ قُلُوبِنا وَأنْفُسِنا وَألْسِنَتِنا وَضَمائِرِنا وَأيْدينا . مَنْ أدْرَكَها بِيَدِهِ وَ إلّا فَقَدْ أقَرَّ بِلِسانِهِ ، »
«اینک برای آنان عهد و پیمان از ما گرفته شد، از دل ها و جان ها و زبان ها و درون ها و از دستانمان. هر کس توانست با دست، وگرنه با زبان بیعت نمود.»
در ادامه ی بیعت زبانی، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از مردم می خواهند که بگویند: پس برای عهد و پیمان با ائمّه علیهم السّلام از دلهای ما، جانهای ما، زبانهای ما، درون ما و با دستهای ما، از ما پیمان گرفته شد.«مَنْ أدْرَکَها بِیدِهِ»: آنهایی که توانستند، با دست بیعت را درک کنند «وَ إلّا فَقَدْ أقَرَّ بِلِسانِهِ»: آنهایی که نتوانستند با دستشان بیعت کنند، به زبانشان اقرار کنند، که اقرار کردند.
ابتکار پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله این بوده که بهگونهای از مردم بیعت بگیرند که این بیعت جامِعُ الأَطراف باشد. لذا همعهد را به کاربردند و هم میثاق را که این دو لغت با ظرافتهای مختلف شبیه به هم هستند.«مَأخُوذٌ مِنَّا، مِنْ قُلُوبِنا»: قلب و نفس یکی است. قلب ازاینجهت است که دارای تقلّب است.
نفس ازاینجهت است که دارای مالکیّت بدن است، هرکدام یکجهت خاصی دارند. «وَألْسِنَتِنا»: و زبانهای ما « وَ ضَمائِرِنا»: و از باطنهای ما.
باطن یا قلب است یا نفس است و یا عقل. همهی اینها با اینکه یکی هستند؛ ولی پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله عبارات مختلفی آوردهاند که مردم بدانند بیعت کردهاند. «وَأیدینا»: و با دستهایمان هم بیعت میکنیم. راویان میگویند که رسول خدا صلیالله علیه و آله القا کردند با دستشان هم بیعت کنند.
تمام این تأکیدها و بیعت ها برای این است که بگویند ما دنبال این نیستیم که بهجای این عهد و میثاق، چیز دیگری را جایگزین آن کنیم.
والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاتُه