« إنَّهُ مِنِّی وَ أنَا مِنْهُ ، وَ هُوَ وَ مَنْ یَخْلُفُ مِنْ ذُرِّيَّتی يُخْبِرونَكُمْ بِماتَسْألوُنَ عَنْهُ وَيُبَيِّنُونَ لَكُمْ ما لاتَعْلَمُونَ . »
« او از من و من از اویم. همانا او و جانشینانش از فرزندان من به پرسشهای شما پاسخ داده و آنچه را نمیدانید، به شما میآموزند.»
«إنَّهُ مِنِّی وَ أنَا مِنْهُ»: این جمله در فرهنگ عرب یک اصطلاح است. وقتی همسانی و همگونی بسیار نزدیکِ دو نفر را به هم میخواهند نسبت دهند میگویند: «إنَّهُ مِنِّی وَ أنَا مِنْهُ»؛ یعنی نهتنها او از من است و کمالاتش را از من گرفته؛ بلکه من هم از او هستم و از یکدیگر هستیم.
این جمله را بارها در واژهها و آموزههای دینی شنیدهایم که پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله فرمودند: «فاطمه از من است و من از او هستم» و یا «حسیناز من است و من از حسینهستم». این جملات فقط نسب را بیان نمیکند که چون علی پسرعموی من [پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله] است، از من است؛ بلکه تربیت و کمالاتش از من است، تقوا و دانش او از من است و آنقدر به هم نزدیک هستیم گویا حیات و زندگی من از اوست.
پیامبر اکرم و ائمّه علیهم السّلام کلامشان ابعاد مختلفی دارد؛ لذا توضیحهای گوناگون هم میشود داد. «او از من است» را میتوان چنین معنا کرد که: کمالاتش از من است، بقای من و اسم من و شریعت من از اوست. همان گونه که دربارهی «حُسَینٌمِنِّی» میفرمایند حسینازنظر صلب و نسل از من و فرزند من است.
«إنَّهُ مِنِّی وَ أنَا مِنْهُ» یعنی بقای نسل من و بقای نبوّت و رسالت من، کمالات و دین من و آموزههایی که من دادم، بقا و دوامش به اوست؛ پس من از او هستم.
در عرب جملهی مشهوری است که میگویند: «یُحفَظُ المَرءُ بِاَولادِهِ»: «مرد بهوسیلهی اولادش حفظ میشود.» لذا در اینجا که پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله نسبت به امیرالمؤمنین علیهالسّلام میفرمایند «إنَّهُ مِنِّی وَ أنَا مِنْهُ» همهی این مسائل را شامل میشود.
«وَ هُوَ وَ مَنْ تَخْلُفُ مِنْ ذُرِّیتی»: و او و فرزندان من از جانشینان او. در این جمله بازهم اشاره به حضرت زهرا سلام الله علیها دارند که بقا و نسل امامت به ایشان است.«یُخْبِرونَکُمْ بِماتَسْألوُنَ عَنْهُ»: هرچه سؤال کنید آنها جواب شمارا میدهند؛ یعنی پس از من فرزندان علی که ذرّیّهی من هستند، هر سؤالی که کنید، پاسخ میدهند.«وَ یُبَیِّنُونَ لَکُمْ ما لاتَعْلَمُونَ»: و آنچه را که نمیدانید، آنها برای شما روشن میکنند.
والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاتُه