به نام خداوند همه مِهر مِهروَرز
فِیهِ تِبْیانُ حُجَجِ اللّهِ الْمُنَوَّرَةِ، وَ مَواعِظُهُ الْمُكَرَّرَةُ، وَ عَزَائِمُهُ الْمُفَسَّرَةُ، وَ مَحارِمُهُ الْمُحَذَّرَةُ، وَ اَحْكامُهُ الْكافِیةُ، وَ بَیناتُهُ الْجالِیةُ، وَ جُمَلُهُ الشّافِیةُ، وَ فَضائِلُهُ الْمَنْدُوبَةُ، رُخَصُهُ الْمَوْهُوبَةُ
حضرت زهرا سلاماللهعلیها بعد عبارت
وَ مَعَنا كِتابُ اللّهِ النّاطِقُ، وَ الْقُرْآنُ الصّادِقُ
میفرمایند:
فِيهِ تِبْيانُ حُجَجِ اللّهِ الْمُنَوَّرَةِ
بیان روشنِ حجّتهای منوّر خداوند در قرآن هست. ایشان چند نمونه در قالب این جملات:
وَ مَواعِظُهُ الْمُكَرَّرَةُ، وَ عَزَائِمُهُ الْمُفَسَّرَةُ، وَ مَحارِمُهُ الْمُحَذَّرَةُ، وَ اَحْكامُهُ الْكافِيَةُ، وَ بَيِّناتُهُ الْجالِيَةُ
فرمودهاند تا به این جملات رسیدند:
وَ جُمَلُهُ الشّافِيَةُ
جمله های قرآن، شفا بخش است.
وَ فَضائِلُهُ الْمَنْدُوبَةُ
از مردم دعوت شده که به آن فضائل دقت کنند. یکی از فضائل این است که:
فیه تبیان کل شئ
فِيهِ شِفَاء لِلنَّاسِ
این فضائل قرآن که مورد دعوت مردم است. قرائت قرآن خودش دعوت شده است. شنیدن قرآن، اُنس با قرآن همراهی با قرآن و ... چیزهایی است که در قرآن قرار گرفته است. لذا وقتی حضرت می فرمایند "فَضائِلُهُ الْمَنْدُوبَةُ" عطف به آن "فِيهِ تِبْيانُ حُجَجِ اللّهِ" است. یعنی در قرآن هست توضیح و تأکید و روشن کردن فضائل مورد دعوت قرآن کریم؛ وقتی حالات اقوام پیشین را می گوید، خود قرآن میفرماید: درس عبرت است برای کسانی که عقل خالص دارند؛ خود قرآن، شفا است. خود قرآن، تذکره است؛ جملات قرآن، انسان را نورانیّت می¬بخشد. جزو فَضائِلُهُ الْمَنْدُوبَةُ، هم مستحبات و هم واجبات را میشود گفت.
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَیْكُمُ الصِّیَامُ
و مانند آن... به علم روی آورید، نماز به پا دارید؛ در نماز بگویید: الْحَمْدُ لِلَّـهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ و ... این ها فضائل مندوبه هستند. اصطلاح خاص مندوب را به مستحبات میگویند اما اگر کلاً بخواهیم أعم بگوییم، میشود: کل چیزهایی که قرآن به آنها دعوت کرده است که به مستحبات و واجبات دعوت کرده است و مباحات را هم گفته که اگر نیّت کنید، میشود ثواب؛ جمله بعدی این است:
رُخَصُهُ الْمَوْهُوبَةُ
و در این قرآن هست اجازاتی که به شما هبه شده است. در ادیان سابق، سختی هایی بود که این سختیها از مسلمانان برداشته شده است. پیامبر کرم صلیاللهعلیهوآله می فرمایند:
اِنِّى بُعثْتُ عَلَى الشَّريعَةِ السَّمْحَةِ السَّهْلَةِ
مبعوث شدم بر دین بزرگواری که آسان است. دین اسلام تکرار و مراقبت دارد، اما دین سختی نیست. در دین مسیحیت طلاق نداریم، یک مسیحی هر چقدر که همسرش بَد رفتار باشد، نمیتواند طلاق بگیرد. البته اطلاع ندارم که اخیراً جزو قوانینشان شده است یا خیر! اما در اسلام با تمام سفارشاتی که شده است:
ابغض الاشیاء عندی الطلاق
ولی قانون طلاق در ضرورتها با یک شرایطی وجود دارد. بنابراین سختیهایی که در ادیان دیگر هست، در اسلام نیست. این "رُخَصُهُ الْمَوْهُوبَةُ" یعنی رخصتهایی که به مردم هبه شده است. معمولاً هبه و هدیه و کادو به چیزی میگویند که مورد دلخوشی مردم باشد. حضرت میخواهند بفرمایند که این آزادیها و رخصتهایی که در اسلام است، به مردم هبه شده است.
وَالْحَمْدُ للَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ