«وَ مُبْدِئاً وَمُعیداً وَ کُلُّ أَمْرٍ إِلَیْهِ یَعُودُ»

«آغاز و انجام از او و برگشت تمامی امور به‌سوی اوست.»
خداوند متعال مبدأ است. «بدأ» یعنی ابتدا کرد و ابتدا شد. «مبدأ» است، یعنی او آغازکننده است.
«مُعیداً» یعنی او اعاده کننده است و پس‌ از اینکه ظاهرش از بین رفت، او دوباره برمی‌گرداند.
«وَ کلُّ أَمْرٍ إِلَیهِ یعُودُ»: تمام‌کارها به خداوند برمی‌گردد. همه از اوست و با اوست و به‌سوی اوست.
این جملات، ترجمان آیاتی از قرآن کریم است که می‌فرماید: ﴿ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیهِ راجِعُونَ ﴾(1)  و ﴿ إِلَی اللَّهِ تَصیرُ الْأُمُورُ ﴾(2)  تمام‌کارها به‌سوی خدا برمی‌گردد.
«وَمُبْدِئاً وَمُعیداً وَ کُلُّ أَمْرٍ إِلَیْهِ یَعُودُ» اشاره به این دارد که در آفرینش، ابزارها و وسایل بسیار زیاد است؛ ولی همه‌ی این ابزارها و وسایل تحت قهاریت خداست و تحت حکومت و سلطنت الاهی است. خدا این‌ها را به‌عنوان ابزار قرار داده و او ابتدا کننده و اعاده کننده است. 
کسانی که معاد را (مُعیدیعنی ایجادکننده معاد) بعید می‌شمارند، توجّه کنند که آیا «مبدأ» مهم‌تر است یا «مُعید»؟
آیا کسی که بدون سابقه از ابتدا آفریده، مهم‌تر و قدرتش بیشتر است یا کسی که از خلق‌شده‌های سابق دوباره می‌خواهد برگرداند و اعاده کند؟ در قرآن کریم هر جا که می‌خواهد راجع به معاد استدلال کند، می‌فرماید او اوّلین بار خلق کرده و دوباره برمی‌گرداند:
﴿ أَوَ لَیْسَ الَّذی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِقادِرٍ عَلی أَنْ یَخْلُقَ مِثْلَهُمْ بَلی وَ هُوَ الْخَلاَّقُ الْعَلیمُ ﴾(3) :
﴿ آیا کسی که آسمان‌ها و زمین را آفرید، نمی‌تواند همانند آنان [انسان‌های خاک شده] را بیافریند؟! آری [می‌تواند]، و او آفریدگار داناست. ﴾
یکی از استدلال‌های فطری و خیلی روشن قرآن کریم درباره اثبات معاد، همین مسأله است که چون خدا شروع کرده، خدا هم دوباره اعاده می‌کند و برمی‌گرداند. در بسیاری از آیات قرآن اشاره شده خدایی که ذرّات وجود شمارا خلق کرده، می‌داند که ذرّات وجود شما در خاک و در زمین کجاست و این‌ها را دوباره برمی‌گرداند و جمع می‌کند.

والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاتُه
 

منابع:

1) البقرة (2): 156.
2) الشوری (42): 53.
3) یس (36): 81.