به نام خداوند همه مِهر مِهروَرز
ثُمَّ قالَتْ علیهاالسلام: «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» «لَقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ اَنْفُسِكُمْ عَزِیزٌ عَلَیهِ ما عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیكُمْ بِالْمُؤمِنِینَ رَؤُوفٌ رَحِیمٌ»
از ابتدای فراز هفتم که حضرت زهرا سلاماللهعلیها فرمودند:
اَيُّهَا النّاسُ، اِعْلَمُوا
مشخص میشود كه تمام حرفهای بعدی ایشان، هشداری و خیلی مهم هستند! یكی از مهمترین مطالبی كه بیان فرمودند، این آیهی از قرآن است:
«بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» {لَقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ اَنْفُسِكُمْ عَزِیزٌ عَلَیهِ ما عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیكُمْ بِالْمُؤمِنِینَ رَؤُوفٌ رَحِیمٌ[1]}
شما میدانید كه برای خواندن آیه، واجب نیست که "بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ" گفته شود، مگر بخواهند یک سوره را کامل قرائت نمایند. برای قرائت یک آیه میتوان "أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيم" گفت و آیه را خواند. حضرت زهرا سلاماللهعلیها "بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ" را کامل فرمودهاند. معنی آن این است که این آیه در حدِّ یک سوره مطلب دارد. راجع به پیغمبر صلیاللهعلیهوآله صحبت كردهاند. این آیه دو صفت از ایشان را بیان میکند که در مربوط به تبلیغ میشود. یكوقت هست كه صفاتِ ذاتی پیغمبر صلیاللهعلیهوآله گفته میشود مانند اینکه أَبِى مُحَمَّدٌ -صلیاللهعلیهوآله-اما وقتی میفرماید:
لَقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ
یعنی از اول مشخص میکنند که میخواهم صفات تبلیغی پیغمبر صلیاللهعلیهوآله را بگویم. إنشاءالله همگی به این آیه دقت بیشتری نماییم. در جنبهی تبلیغ دین از این جهت که قرآن میفرماید:
لَقَدْ كانَ لَكُمْ في رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَة[2]
یعنی در پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله برای ما، الگوی زیبایی است. حضرت زهرا در اینجا میفرمایند:
لَقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ اَنْفُسِكُمْ
مُبلغ باید از جنس و سِنخ مردم باشد. اگر فرشتگان میآمدند و ما را تبلیغ میكردند، ما میگفتیم این حرفایی كه اینها میگویند را ما نمیفهمیم. همین الان هم همینطور است، اگر شخصی در جلسه اعتقادی بیاید و به عنوان اینکه میخواهد این جلسه را اداره کند، از فیزیک سخن بگوید، میگویند: معلم فیزیك خیلی خوبی است ولی به درد جلسهی ما نمیخورد. "رَسُولٌ مِنْ اَنْفُسِكُمْ" در جاهای مختلف قرآن تکرار شده است. اینكه رسول، از سنخ و جنس خود شما است، خیلی مسألهی مهمی میباشد.
عَزِیزٌ عَلَیهِ ما عَنِتُّمْ
"عَنِتُّمْ" یعنی زحمت و مشقت و رنج؛ "عَنِتُّمْ" یعنی آن چیزی كه شما را به رنج و زحمت میندازد. "عَزِیزٌ عَلَیهِ" یعنی سخت است بر او، عزیز الوجود یعنی جنسی كه سخت پیدا میشود. "أرضٌ عَزَاز" یعنی زمینی كه باران سخت در آن فرو میرود. عزیز یعنی خیلی كمیاب است و سخت پیدا میشود. آنوقت اصل عزیز یعنی آنكه سخت در او نفوذ میشود.
عَزِیزٌ عَلَیهِ ما عَنِتُّمْ
یعنی مشقّات و سختیهای شما بر پیامبر صلیاللهعلیهوآله سخت است. منظور از شما، همهی انسانها هستند كه مخاطب پیغمبر صلیاللهعلیهوآله میباشند و لذا به همه برمیگردد.
حَرِیصٌ عَلَیكُمْ
اینجا نفرموده: "محبٌ علیكم" بلکه بالاتر آن را فرموده است. یعنی غیر از اینكه شما را دوست دارد بَر شما حرص محبّت نیز دارد! یعنی خیلی مشتاق است كه همهی شما حرف او و هدایتش را بپذیرید.
بِالْمُؤمِنِینَ رَؤُوفٌ رَحِیمٌ
"بِالْمُؤمِنِینَ" دو صفت دارد: رأفت و رحمت كه هر دو به معنای عشق و محبّت است. رأفت نسبت به رحمت، تفاوت دارد. در رأفت، گویا توقع پاداش نیست اما در رحمت، توقع پاداش وجود دارد. وقتی خداوند متعال رحمت دارد نسبت به كسی، توقع دارد كه آن شخص، انسان خوبی باشد، نماز بخواند، زكات بدهد و روزه بگیرد. اما در رأفت شاید این نیست! لذا یكی از اسامی خدا رئوف است. اسم پیامبر و امیرالمؤمنین علیهماالسلام رئوف است. اسم امام رضا علیهالسلام نیز رئوف است.
بِالْمُؤمِنِینَ رَؤُوفٌ رَحِیمٌ
یعنی نسبت به اهل ایمان، رئوف و رحیم است.
وَالْحَمْدُ للَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ
[1]التوبة (9) آیه 128
[2] الأحزاب (33) آیه 21