«ألا وَ قَدْ أدَّیْتُ، ألا وَقَدْ بَلَّغْتُ، ألا وَ قَدْ أسْمَعْتُ، ألا وَ قَدْ أوْضَحْتُ، ألا وَ إنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ قالَ وَ أنَا قُلْتُ عَنِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ»
«هشدار که وظیفه ی خود را ادا کردم. وظیفه ام را ابلاغ کردم و به گوشتان رساندم. هشدار که روشن نمودم. بدانید که این سخن خدا بود و من از سوی او سخن گفتم.»
یکی از کارهای ابتکاری پیامبر اکرم صلیالله علیه و اله در خطبه غدیر این است که خداوند و مردمان را بر اینکه رسالتشان را انجام دادهاند، شاهد گرفتهاند تا اگر کسانی که حرفی را نشنیده باشند، نزد پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله بیایند و توضیح بخواهند.
خداوند در قرآن کریم می فرماید: ﴿ وَ ما عَلَینَا إِلاَّ الْبَلاغُ الْمُبینُ ﴾(1) : ﴿ و بر عهدهی ما چیزی جز ابلاغ آشکار نیست ﴾ یعنی کار پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله بلاغ مبین است.
«ألا وَ قَدْ أدَّیْتُ»: آگاه باشید! که انجاموظیفه کردم. حضرت چون اوّل خطبه فرمودند: خدا به من دستور فرموده که اینجا بایستم و بر شما ابلاغ کنم و اگر ادای وظیفه نکنم، رسالتم را انجام ندادهام، در اینجا با سه حرف تأکیدی (وَ، قَد، ألا) میفرمایند: «ألا وَ قَدْ أدَّیتُ»: حتماً من ادای وظیفه کردم.
«ألا وَ قَدْ أسْمَعْتُ»: فقط پیام نرساندم! کاری کردم که شما شنیدید. «ألا وَ قَدْ أوْضَحْتُ»: آگاه باشید که من روشن کردم؛ یعنی فقط یک سری جملات مبهم به شما نگفتم.
خداوند این مطالب را فرمود و من از طرف خداوند به شما گفتم و از خودم نگفتم. پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله در این جمله چهار واژهی مهم را میفرمایند: ادا کردم، تبلیغ کردم، شنوایاندم و روشن کردم. به خاطر همین است که این خطبه باید تا قیامِ قیامت نقل شود.
خطبه غدیر، جزء سادهترین ادبیات است و حضرت ساده بیان فرمودهاند که هیچ قومی نتواند بگوید که ما اینها را نفهمیدیم. حضرت برای آن جمعیت بالغبر یکصدهزار نفری اتمام حجّت فرمودند و همهی آنها هم فهمیدند. از دیگر ابتکارات پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله پس از ابلاغشان این بود که برای بیعت با امیرالمؤمنین علی علیهالسّلام و جانشینی ائمّهی طاهرین علیهم السّلام از مردم اقرار گرفتند.
والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاتُه