«وَلا نَزَلَتْ آیةُ مَدْحٍ فِی الْقُرْآنِ إلاّ فیهِ وَ لاشَهِدَ اللَّهُ بِالْجَنَّةِ فی ﴿ هَلْ أَتی عَلَی الْإِنْسانِ ﴾(1) إلاّلَهُ وَلا أنْزَلَها فی سِواهُ وَ لا مَدَحَ بِها غَیْرَهُ»

«و آیه‌ی ستایشی نازل نشده، مگر درباره‌ی او و خداوند در سوره‌ی«هل أتی علی الإنسانُ» گواهی بر بهشت نداده، مگر برای او و آن را در حقّ غیر او فرود نیاورده و به وسیله ی آن جز او را نستوده است. »
یک نکته‌ی مهمی که درباره‌ی علی علیه‌السّلام هست که کمتر به آن توجّه شده این است که کمالات خودشان را با تربیت پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله که تربیت الاهی است، گرفته‌اند. پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله قبل از بعثت حدود ده سال کفالت و تربیت علی علیه‌السّلام را به عهده داشتند.
در آن سال که قحطی شد، ابوطالب هرکدام از فرزندانش را به منزل یکی از خویشان فرستاد و قرعه‌ی علی علیه‌السّلام به نام پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله افتاد.
علی علیه‌السّلام در خطبه (قاصعه - 236) نهج‌البلاغه می‌فرمایند:
«مرا در بستر خود می‌خوابانید. گاهی غذا می‌جوید و در دهان من می‌گذاشت. روزی یک باب از کرامات و اخلاق حسنه را بر من می‌گشود و مرا تربیت می‌کرد و من مثل بچه شتر که به دنبال مادرش حرکت می‌کند، در سفر و حضر به دنبال پیامبر صلی‌الله علیه و آله بودم.»
این تربیت به قبل از بعثت و تربیت توحیدی برمی‌گردد که خود پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله، هرگز شرک به خدا نورزند و از ابتدای زندگی موحّد بودند.
لذا هر مدحی که در قرآن است، مصداق اتَم و اکملش وجود مقدّس امیرالمؤمنین علی علیه‌السّلام است.سوره‌ی هَل أَتی نازل نشده درباره ی غیر علی علیه السلام و خداوند متعال غیر از ایشان را دراین سوره مدح نکرده است. سوره‌ی هَل أَتی هرچه مدح دارد مربوط به امیرالمؤمنین علی علیه‌السّلام است؛ هم عموماً و هم خصوصاً. شیعه ها و بسیاری از سنّی‌ها شأن نزول این آیات که با ﴿ إنَّ الأَبرار... ﴾ شروع می‌شود را برای امیرالمؤمنین علیه السلام می‌دانند.
آیات دیگری که «یَـآأَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا» و «رَاضِیَةً مَّرضِیةً»دارد کلّی است و دیگران ‌هم مقصودند؛ امّا مصداق اکملش امیرالمؤمنین علی علیه‌السّلام هستند؛ ولی  در سوره‌ی هَل أَتیفقط صحبت از امیرالمؤمنین علی و اهل‌بیت گرامی ایشان علیهم السّلام است.

والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاتُه
 

منابع:

1) الإنسان (76): 1.