«﴿ یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ ﴾(1) فی عَلِیٍّ یَعْنی فِی الْخِلافَةِ لِعَلیِّ بْنِ اَبی طالِبٍ ﴿ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ ﴾(2) »
«( ای فرستادهی ما! آنچه از سوی پروردگارت بر تو فرو فرستادیم ) دربارهی علی و جانشینی او ( به مردم برسان؛ وگرنه رسالت خداوندی را به انجام نرساندهای و او تو را از آسیب مردمان نگاه می دارد).»
جملهی «فی عَلِیٍّ یَعْنی فِی الْخِلافَةِ لِعَلیِّ بْنِ اَبی طالِبٍ» معلوم است که جزء قرآن کریم نیست؛ بلکه جزء تفسیری است که پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله میفرمایند.
«اَیُّهَا الرَّسُولُ!»: وقتی خداوند اسم رَسُول را میبرد به این معناست که ما این وظیفهی ابلاغ را بر گردن تو نهادیم، بهعنوان اینکه تو رسول هستی و وظیفهات رسالت و ابلاغ است. ابلاغ کن آنچه به تو از جانب پروردگارت دربارهی علی نازلشده.
«فی عَلِیٍّ یعنی فی الخِلافَةِ لِعَلیِّ بنِ اَبی طالِبٍ» : «دربارهی خلافت علیّ ابن ابی طالب».
پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله همان چیزی را گفتهاند که حقّش برای خودشان و اهلبیت علیهم السّلام است.
آن حقّ عبارت است از حقّ تفسیر، تأویل، بیانِ شأن نزول و بقیهی مسائل علمی مربوط به آیات. پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله نصف آیه را خواندند و سپس این گونه تفسیر فرمودند: آنچه به تو نازلشده در حقّ علی است؛ یعنی خلافت علیّ ابن ابیطالب.
﴿وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ ﴾: اگر این پیغام را تبلیغ نکنی و نرسانی، گویا که رسالتت را ابلاغ نکردی و خدا تو را از گزند مردم نگهداری میکند. معلوم میشود که تتمیم رسالت و نبوّت و کامل شدنِ وظیفهی رسالت پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله، به ابلاغ ولایت امیرالمؤمنین و ائمّه علیهم السّلام است.
پیامبر اکرم صلی اله علیه و آله تا قیام قیامت دینشان باقی است و بقای دین منوط به مسألهی امامت، ولایت و وصایت ایشان است که در اینجا اصل خطبه غدیر را به هدف ولایت بیان کردهاند.
والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاتُه