به نام خداوند همه مِهر مِهروَرز
اِبْتَدَعَ الاَشْياءَ لا مِنْ شَىْءٍ كانَ قَبْلَها، وَ اَنْشَأَها بِلاَ احْتِذاءِ اَمْثِلَةٍ اِمْتَثَلَها
خیلی دقت بفرمایید! این‌جا حضرت می‌فرمایند: خداوند اشیاء را نوآوری کرده است نه از چیزی و ماده‌ای که از قبل بوده باشد. دوباره ترجمه می‌کنم:
اِبْتَدَعَ الاَشْياءَ
اِبْتَدَعَاز لغت بداء است. اشیاء را نوآوری کرده، با نوآوری خلق کرده است نه از چیزی که قبل از اشیاء بوده است. الان برای شما که می‌خواهند پیراهن درست کنند از نخ، از پنبه، از پشم، درست می‌کنند. پس کسی که پیراهن درست می‌کند اولاً نمی‌گویند: ابتداع کرده است زیر ابتداع یعنی نوآوری کرده است. اما خیاط پیراهن که نوآوری نکرده است زیرا که نخ بوده و از نخ یا پارچه، پیراهن را درست کرده است.
دو تا لغت داریم: یکی ابتداء که به معنی بدعت است. این که بدعت در دین باطل است به جهت آن است که در دین بوده است؛ ما در دین، حق نوآوری نداریم.
لذا در روایات فرموده‌اند وقتی کسی بدعتی آورد:
إِذَا ظَهَرَتِ الْبِدَعُ فَعَلَى الْعَالِمِ أَنْ يُظْهِرَ عِلْمَه
وقتی بدعت‌ها در دین ظاهر شد، باید عالِم علم خویش را ظاهر نماید و بدعت‌ها را از بین ببرد.
اما بدعت و نوآوری در صنعت، در کارهای‌های دیگر و در آفرینشِ زیبایی، خیلی هم خوب است و قیمت دارد. خداوند متعال اشیاء را نوآوری کرده است.
لا مِنْ شَىْءٍ كانَ قَبْلَها
نوآوری کرده یعنی نه از چیزی که، قبل از اشیاء بوده است. یعنی زمین را که آفریده، خاک را که آفریده، ماه را که آفریده، انسان را که آفریده، فرشتگان را که آفریده، این‌ها هیچ‌کدام متریال قبلی نداشته‌اند. حضرت در جمله بعدی می‌فرمایند:
وَ اَنْشَأَها بِلاَ احْتِذاءِ
یعنی متریال قبلی نداشته‌اند و خداود إنشاء هم کرده است. فرق میان إملاء و انشاء این است که إملاء را از روی کتاب را می‌گویند، اما إنشاء را خود دانش‌آموز ایجاد می‌کند.
اَنْشَأَها
یعنی أشیاء را ایجاد کرده است.
بِلاَ احْتِذاءِ اَمْثِلَةٍ اِمْتَثَلَها
إتود و الگویی در مقابل خداوند نبوده است که از آن نمونه برداری کند. إمتثال یعنی نمونه برداری؛ من إمتثال أمر شما می‌کنم یعنی از امر شما نمونه بَر می‌دارم و آن را انجام می‌دهم. حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها خیلی لغات فوق العاده به کار برده‌اند. بنابراین جمله‌ی:
اِبْتَدَعَ الاَشْياءَ لا مِنْ شَىْءٍ كانَ قَبْلَها
یعنی اشیاء را بدون ماده آفریده است.
وَ اَنْشَأَها بِلاَ احْتِذاءِ
یعنی اشیاء را بدون إتود قبلی ایجاد کرده است. الان مهندسین ساختمان، برای یک ساختمان، یک إتود قبلی دارند. بعد از روی آن، مهندس استراکچر ساختمان را می‌سازد. اما خداوند متعال مثل آن، یک مثال قبلی و یک إتود قبلی نداشته و ماده‌ی قبلی هم نداشته است. یک نکته بسیار ظریفی به شما بگویم! حضرت زهرا سلام الله علیها این طور فرموده‌اند:
اِبْتَدَعَ الاَشْياءَ لا مِنْ شَىْءٍ كانَ قَبْلَها
و نفرموده‌اند که
اِبْتَدَعَ الاَشْياءَ مِنْ لا شَىْءٍ كانَ قَبْلَها
اگر این‌گونه فرموده بودند این مِنْ دلیل بر این بود که یک ماده وجود دارد که لا شَىْءٍ است. اما حضرت فرموده‌اند: اِبْتَدَعَ الاَشْياءَ لا مِنْ یعنی اول لا را آورده‌اند که معنای این است که نفی کرده است، از بین برده است.
لا مِنْ شَىْءٍ كانَ قَبْلَها
یعنی نه از چیزی؛ دقت در این است که حضرت نفرموده‌اند: خداوند اشیاء را از نَه چیز آفریده است؛ اگر این‌طور می‌فرمودند که خداوند اشیاء را از نَه چیز آفریده است، آن‌وقت این لا شَىْءٍ یا نَه چیز خودش یک متریال محسوب می‌شد. حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها برای این‌که تصورِ متریال نشود، این‌گونه فرموده‌اند:
اِبْتَدَعَ الاَشْياءَ لا مِنْ شَىْءٍ كانَ قَبْلَها، وَ اَنْشَأَها بِلاَ احْتِذاءِ اَمْثِلَةٍ اِمْتَثَلَها
ایشان دوبار از واژه‌ی لا استفاده کرده‌اند برای این‌که هم إتود و هم متریال را نفی کنند.
وَالْحَمْدُ للَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ
