«(یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَ یُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ).»(1)
«(شب را در روز و روز را در شب فرو برد).»
«یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهَارِ»: خداوند متعال شب را در روز وارد میکند. «ولوج» یعنی چیزی در چیزی فرورفتن و فروبردن. به دوست و رفیق خیلی صمیمی که محبّتش در درون انسان واردشده، «ایلاج» و «ولیجه» میگویند.«یُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ»: خداوند متعال روز را در شب فرومیبرد.
قرآن کریم کتاب وحی و آسمانی است، ولی با زبان مردم صحبت میکند. اصطلاحات و تعبیرات قرآن، تعبیرات معمولی است که انسان را به خدای خالق و آفریننده و به حقایقی که پیرامون اوست، تذکّر دهد. مثلاً قرآن به انسان نمیگوید اتم را بشکاف و یا اینکه چشم انسان را تجزیه و تشریح کن؛ ولی قرآن و دین برای همه آمده و به همه تذکر میدهد. همین شب و روزی که بسیار ساده از کنارش میگذریم، آیتی است که خدا شب را در روز، و روز را در شب فرومیبرد.
همانطور که شب هست، یکمرتبه روز میشود و همانطور که روز است، شب میشود. این ایلاج و فروبردن، نکتهی دیگری هم دارد. عُمق روز، شب میشود و عُمق شب، روز میشود. شب و روز که تغییر میکنند، فقط یک چادر و پرده و چتر تغییر نمیکند، بلکه ماهیت و تمام وجود و آفرینش تغییر میکند.
قدرتی که بتواند این تاریکی را به این روشنی و این روشنی را به این تاریکی تبدیل کند، قدرت فوقالعادهای است که نتیجهاش میشود «لَهُ الْحَمْدُ وَ بِیَدِهِ الْخَیرِ».
این قدرت نشان میدهد تمام موجودات اطراف انسان، تحت قدرت خدا هستند که میتواند این عوامل را تغییر دهد.
والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاتُه