به نام خداوند همه مِهر مِهر وَرز
بالیده ترین رهنما
«أَلا إِنَّهُ الرَّشيدُ السَّديدُ»:«هشدار ! اوست بالیده و استوار.»
رشید از لغت رشد به معنی روشن و پیشرفته و بالیده است. رشد در مقابل « الغي» است که درآیه ی زیر به آن اشاره شده است.
﴿قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ﴾: ﴿راه درست از راه انحرافى، روشن شده است.﴾
وقتی میفرماید:« أَلا إِنَّهُ الرَّشيدُ السَّديدُ »
صفت مشبه به معنی اسم مفعول است. رشد یعنی بالیده و سدید به معنای استوار است .
«وَ أَشْهَدُ أَنَّكُمُ الْأَئِمَّةُ الرَّاشِدُونَ الْمَهْدِيُّونَ ...»:
راشدون کسانی اند که در رشد و هدایت هستند. لغت ارشاد از رشد میآید. کسی را به راه درست بردن و ارشاد کردن، راه درست را به کسی نشان دادن است. میگویند: فلانی مرشد من است. کسی است که مرا به رشد و هدایت برده است. ارشاد یعنی هدایت کردن. بنابراین « إِنَّهُ الرَّشيدُ» ، یعنی او رشد یافته است.
راهش درست و در صراط مستقیم اند. در واقع « إِنَّهُ الرَّشيدُ » عبارت دیگر «صراط المستقیم» است. راه مشخص ، درست و راست است.
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم درفرازی دیگر از خطبه غدیرمی فرمایند :
«مَعاشِرَالنّاسِ، أَنَا صِراطُ اللَّهِ الْمُسْتَقيمُ الَّذي أَمَرَكُمْ بِاتِّباعِهِ»:«هان مردمان! خداوند را صراط مستقیم منم که فرمان به پیروی آن داده.»
«ثُمَّ عَلِي مِنْ بَعْدي. ثُمَّ وُلْدي مِنْ صُلْبِهِ أَئِمَّةُ الْهُدي»:« و سپس علی است و آنگاه فرزندانم از نسل او ، پیشوایان هدایت اند . »
«يَهْدونَ إِلَي الْحَقِّ وَ بِهِ يَعْدِلونَ.» : « که به راستی و درستی راه می برند و با حق دادگری کنند. »
این عبارت، عصمت و روشنی راه امام زمان ارواحنا فداه را تضمین میکند.
مؤمن باید همیشه در حال ترقی باشد.این مسئله در روایات به وضوح بیان شده است.
«مَنِ اسْتَوَى يَوْمَاهُ فَهُوَ مَغْبُون»:«کسی که دو روزش، مساوی باشد، بازنده است.»
«اقْرَأْ وَ ارْقَأْ»:«بخوان و بالابرو.»
انسان نباید حالت ایستایی داشته باشد. به همین دلیل به ما گفته اند: سفینهها ثابت، ولی ارتفاع ها متغیر است. سفینهها با ظاهر نماز، روزه و حج و زکات است، اما ارتفاع و سرعت ها مختلف است، لذا «الرَّشيدُ السَّديدُ» یعنی امام زمان علیه السلام همیشه در حال رشد و تکامل اند.
یکی از پایههای شخصیّتی استوار بودن است. بهترین را جلب اعتماد به نفس، بندگی خداست. انسان وقتی بندگی خدا را میکند، خدا قدرت میدهد و استوار میشود.
سديد از صفات امام عصر علیه السلام است که در مقابل این همه وظایفی که خدا برعهدهی ایشان گذاشته، مثل کوه ایستاده است.
مسئولیت جهانی امام عصر علیه السلام
تأکیدات فراوان پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم در خطبه غدیر در مورد امام زمان علیه السلام به خاطر این است که امام عصرارواحنا فداه مسئولیت جهانی دارند. تشکیل این حکومت جهانی بسیار مهم است، لذا میخواهند آن برنامهی مهم جهانی را تأیید کنند.
هر چقدر کار بزرگ تر باشد، احتمال خطای بزرگ تر هم وجود دارد، مثلاً اگر کسی بخواهد یک اتاق گلی بسازد ، اگر خطا داشته باشد، فقط یک اتاق گلی خراب می شود، ولی اگر کسی بخواهد یک ساختمان ده طبقه بسازد ، اگر خطا داشته باشد، بسیار خطرناک تر است، چرا که ده ها انسان درمعرض خطر مرگ قرار میگیرند.
حکومت امام زمان ارواحنا فداه، حکومت جهانی است و برنامه ی آن حضرت ،یک برنامهی استثنایی است. هیچ کدام از پیامبران الهی آن برنامه را متکلّف نبودند،لذا برنامهای که امام زمان علیهالسلام دارند، احتمال خطایش صفر است. پایههای حکومت ایشان، اعتقاد مردم به حکومت و عصمتشان است.
اگر دیگران بخواهند تحت لوای حکومت ایشان زندگی کنند، ولی ایشان را معصوم ندانند، کارها پیش نمی رود، لذا پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم میفرمایند:
«أَلا إِنَّهُ الرَّشيدُ»: ایشان رشد یافته و معصوم اند، راهشان درست و در حال کمال اند.
لغت «رشید» در این جا می تواند دو معنی داشته باشد: یکی صحیح بودن و دیگری در حال رشد بودن و بالیده بودن است.
امام زمان علیهالسلام حالت ایستایی ندارند، بلکه در حالت پویایی و تکامل اند. اهمیّت این مسئله به دو مطلب است:
الف) گوینده ی کلام
ب) موضوع کلام
گویندهی کلام، اشرف مخلوقات اند که پیش گویی میکنند، زیرا غیب میدانند و این جز ء ملاحم و فطن است.
مسئله ی معرفی امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف برای مردم بسیار مهم است، لذا باید دقیق بگویند.
پیغمبر صلی الله علیه وآله کسی را که در محور و رأس این حکومت است، تضمین و تأیید میکنند که هیچ اشتباه و خطایی نداشته و در حالت ترقی و تکامل است.
«الرشید»: یعنی امام زمان علیهالسلام غیر از این که در حال رشد اند، در راه مستقیم نیز هستند.
«أَلا إِنَّهُ الرَّشيدُ السَّديدُ»: سدید یعنی بسته شده، محکم شده. معنای سداد این است که حرف ایشان درست است و بطلان در آن راه ندارد. در کار خود محکم اند، کوتاه نمیآیند و تحت تاثیر ملامت کسی قرار نمیگیرند.
الگوهای الاهی
یکی از صفاتی که امام زمان علیهالسلامدارند، جمله ای است که درخطبه غدیر پیغمبر صلّی الله علیه و آله و سلّم راجع به امیرالمؤمنین علیهالسلام فرموده اند:
«وَلاتَأْخُذُهُ فِياللَّهِ لَوْمَةُ لائِمٍ.»: « و هرگز نکوهش نکوهش گران او را از کار باز ندارد.»
این مسئلهی مهمی است . ایشان هم تکامل دارند وهم محکم اند. در برنامه های ایشان ، بطلان و سستی راه ندارد و استوار ایستاده است.
﴿ إِنَّ الَّذينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلاَّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتي كُنْتُمْ تُوعَدُون﴾
﴿آنهایی که گفتند پروردگار ما خداست و استقامت کردند، این ها کسانی هستند که فرشتگان بر آن ها نازل میشوند و میگویند: نترسید و خوف نداشته باشید و بشارت باد بر شما به بهشتی که برای شما وعده داده شده است.﴾
ائمه ی طاهرین علیهم السلام از نظر اعتقاد و اخلاق ، برای ما اسوه هستند، مخصوصاً امام عصر ارواحنا فداه که برنامه ی ایشان سنگینترین برنامه است، لذا ایشان باید اسوه ی سدید باشند. غیر از این که ایشان معصوم اند، هیچ وقت کوتاه نمیآیند و نمیترسند، امّا در عین حال اسوهای استقامت و پایداری اند، لذا در کارشان موفق اند.