به نام خداوند همه مِهر مِهروَرز
یاور آیین حنیف
«أَلاإِنَّهُ الْمُدْرِكُ بِكُلِّ ثارٍ لاِوْلِياءِاللَّهِ»:«هشدار ! اوست خون خواه تمامي اولياي خدا.»
«أَلا إِنَّهُ النّاصِرُ لِدينِ اللَّهِ»:«هان ! همانا او ياور دين خداست.»
چند واژه ی بسیار جالب داریم که از اختصاصات و زیباییهای فرهنگ تشیع است. بهتر است در فرهنگ اسلام ، کلمه ی علی را به تنهایی بکار نبریم، بلکه بگوییم: علی امیرالمؤمنین علیهالسلام، چراکه مفهوم واژهی امیرالمؤمنین علیه السلام بسیار ژرف تر است.
یکی از جملات زیارت عاشورا این است که به امام حسینعلیه السلام عرض می کنیم:«السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا ثَارَ اللَّهِ وَ ابْنَ ثَارِه»
به امام حسینعلیه السلام عرض می کنیم که تو خون خدا هستی، زیرا آن قدر خونت در راه خدا ریخته شده که اگر قرار بود خدا خونی داشته باشد، آن خون تو بوده است. معنای دیگر«ثَارَ اللَّهِ » این است که خدا خون خواه و ولی دم توست. این هم بسیار جالب و زیباست.
اگر قرار باشد کسی خون خواهی خون تو را بکند، آن خداست.
وقتی میگوییم:«ألاإِنَّهُ الْمُدْرِكُ بِكُلِّ ثارٍ لاِوْلِياءِاللَّهِ.»
در این جا « ثار» به معنای خون است، نه خون خواه ، زیرا قبل از ثار« کُل» آمده ، یعنی امام زمان علیه السلام ولیّ دم همهی خون های اولیا و دوستان خدا در طول تاریخ بشریت است. از اول تاریخ آدم ابوالبشر تا زمان ظهور آن حضرت، هرخونی که از دوستان خدا به ناحق ریخته شده باشد، ولیّ دمش امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است . ایشان ولیّ دم افرادی هستند که در طول تاریخ به ناحق کشته شده و کسی هنوز خون آن ها را زنده نکرده است، چراکه ایشان« أَلا إِنَّهُ الظّاهِرُ عَلَي الدِّين» هستند. وقتی میخواهند حاکم و چیره بر تمام ادیان باشند، باید فقط اسلام و عدل حکومت کرده و نباید دیگر ظلم باشد.
آن وقت امام زمان علیه السلام مردم را به اسلام دعوت میکنند . کسانی که این دعوت را قبول نکردند و ظلم کردند و خون ریختند، باید حضرت خون خواهی آن ها را داشته باشند. خون خواه یعنی ولیّ دم . اگر قرار است برای خون کسی پول و یا دیهای گرفته شود، این پول یا دیه برای ولی دم است.
اگر خدایی نکرده پدری کشته شود، فرزندان آن پدر، ولیّ دم هستند.خون هایی که به ناحق ریخته شده، یا باید قصاص شود و یا دیه پرداخت شود، مثلاً اگر کسی، شخص دیگری را کشته و پول خونش را هم نداده و قصاص هم نشده، آن کسی که « الْمُدْرِكُ بِكُلِّ ثارٍ لاِوْلِياءِاللَّهِ» است، امام عصر ارواحنا فداه میباشند.
خداوند در آیه ی 33 سوره ی اسراء می فرماید :﴿وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطاناً فَلا يُسْرِفْ فِي الْقَتْلِ إِنَّهُ كانَ مَنْصُوراً﴾
﴿ کسی که مظلومانه کشته شد ، پس برای ولی دمش، سلطنت قرار دادیم [میتواند قصاص کند یا دیه بگیرد و یا ببخشد.] در قتل اسراف نمیکند همانا او یاری شده است . ﴾
این ولیّ دم که سلطنت دارد در قتل اسراف نمی کند و کسانی که به ناحق خون ریختهاند را به عدالت میکشد، لذا در ابتدای بخش ششم خطبه ی غدیر، رسول اعظم صلی الله علیه و اله و سلّم می فرمایند :
« مَعاشِرَالنّاسِ، النُّورُ مِنَاللَّهِ عَزَّوَجَلَّ مَسْلوكٌ فِي ثُمَّ في عَلِي بْنِ أَبي طالِبٍ، ثُمَّ فِي النَّسْلِ مِنْهُ إِلَي الْقائِمِ الْمَهْدِي الَّذي يَأْخُذُ بِحَقِّ اللَّهِ وَ بِكُلِّ حَقٍّ هُوَ لَنا،»:
« هان مردمان! نور از سوی خداوند در جان من، سپس در جان علی ابن ابیطالب، آن گاه در نسل او تا قائم مهدی که حق خدا و ما را می ستاند، جای گرفته است.»
«لاِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ قَدْ جَعَلَنا حُجَّةً عَلَي الْمُقَصِّرينَ وَالْمعُانِدينَ وَالْمخالِفينَ وَالْخائِنينَ وَالْآثِمينَ وَالّظَالِمينَ وَالْغاصِبينَ مِنْ جَميعِ الْعالَمينَ.»:
« چرا که خداوند عزوجل ما را دلیل و حجت قرار داده بر کوتاهی کنندگان به عمد، ستیزه گران، ناسازگاران، خائنان و گنه کاران و ستمگران و غاصبان از تمامی جهانیان. »
نور الهی چیست ؟
نوری که به حضرت علی علیه السلام منتقل شده است، هم می تواند نور اول آفرینش و هم نور علم ، عصمت و رحمت باشد. این نور هم می تواند به عالم تکوین و هم به عالم تشریع برگردد. نور تکوینی همان خلقت نورانی پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله است که از نور عظمت خداست که در مراحل پایین تر، بقیه ی موجودات از این نور خلق شده اند. نور دیگر ، نوری است که در اثر عبادت و بندگی خدا برایشان حاصل شده است.
یکی از تفاوت های ائمه علیهم السلام با دیگر انسان ها این است که معلمان انسان ، انسان های معمولی اند،اما معلمان ائمه علیهم السلام ،خداوند متعال و پیامبراکرم صلی الله علیه و آله اند. لذا درخطبه ی غدیر رسول اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند: خداوند در تمام موارد علی ابن ابیطالب را تأیید کرده است :
«وَ إِمَامُكُمْ بِأَمْرِ اللَّهِ رَبِّكُم»:«و او به امر پروردگار، امام شماست.» او از کسی تعلیم نگرفته و به طور مستقیم ازخداوند دستور می گیرد.
روایات متعددی داریم که وقتی امام زمان علیه السلام بین مکه و مدینه می نشینند تا استراحت کنند، جبرئیل نازل می شود و نامه ای به دستشان می دهد که مرکب آن هنوز خیس است و در آن نوشته شده:« قُمْ يَا وَلِيَّ اللَّه»:«به پا خیز ای ولی الله»
حضرت به سوی مکه می روند و بین رکن و مقام کنار درب خانه ی خدا تکیه می دهند.
« بِلِسَانٍ عَرَبِيٍّ فَصِيحٍ فَقَالَ»:«با زبان فصیح عربی می فرمایند:»« أَنَا بَقِيَّةُ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ وَ الْمُنْتَقِمُ مِنْ أَعْدَائِه...» : «من بَقِيَّةُ اللَّهِ و منتقم از دشمنان خدایم ... »
حق خدا چیست ؟
رسول خدا صلی الله علیه و آله در روز هیجده ذی الحجه سال دهم هجری، برای دوازده نسل بعد از خودشان پیش گویی کرده و درمعرفی امام زمان علیه السلام می فرمایند :« الَّذي يَأْخُذُ بِحَقِّ اللَّهِ وَ بِكُلِّ حَقٍّ هُوَ لَنا»
«قائم مهدی» کسی است که حق خدا وتمام حقوق ما را می گیرد.
امام سجاد علیه السلام در رساله ی حقوق می فرمایند : «حق خدا این است که او را عبادت کنیم و به هیچ عنوان به او شرک نورزیم. »
امام زمان علیه السلام وقتی تشریف می آورند، تمام مردم خداپرست می شوند. شرک از حاکمیت می افتد و حکومت بشر با توحید و خداپرستی برقرار می گردد.
البته ممکن است کسی درخانه ی خود، برای خدا شریک قائل شود و ریا کند، اما در شرک تظاهر نمی کند، بلکه شرک در دل اوست.
امام زمان علیه السلام توحید را در گستره ی زمین پهن می کنند وآن هایی که مشرک هستند، دعوت می کنند تا خداپرست شوند و اگر خداپرست نشدند، با آن ها جنگ می کنند و آن ها را از بین می برند و تنها موحدین باقی می مانند و مردم بسیاری در اثر تربیت ، مسلمن واقعی می شوند. در آخر الزمان کسانی رستگار می شوند که شیعه ی امیرالمؤمنین علی علیه السلام هستند.
تحقق کامل دین الاهی
در ادامه ی معرفی امام زمان علیه السلام در خطبه غدیر ، پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و سلّم می فرمایند :
« أَلا إِنَّهُ النّاصِرُ لِدينِ اللَّهِ. » : « هان ! همانا او یاور دین خداست. »
این عبارت مشخصه ی حکومت امام عصر ارواحنا فداه است. «اوست که بر همهی ادیان چیره و غالب میشود و اوست که خدا را یاری میکند .»
تمام انبیا و مرسلین و ائمه علیهم السلام یاران خدایند و دین خدا را یاری کرده اند. خصوصیت امام زمان علیه السلام با دیگران متفاوت است، چرا که ائمه ی طاهرین سلام الله علیهم اجمعین هر چقدر میتوانستند، دین خدا را یاری کرده اند، ولی نتوانستند دین خدا را در گسترهی زمین بسط دهند.
اما امام زمان علیه السلام که حکومت و سرپرستی ایشان در جهان مدتی طول میکشد ، اولین کسی هستند که دین را در جهان نهادینه کرده و آیین پروردگار را در جهان گسترده می سازند . با بیان جمله ی « أَلا إِنَّهُ النّاصِرُ لِدينِ اللَّهِ» توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله دین خدا را با عمل و گفتار یاری می کنند .
امام زمان علیه السلام هم و ظیفهی ابلاغ و هم وظیفهی اجرا دارند، لذا ما باید ایشان را در دو مقطع بشناسیم:
الف) دوران غیبت.
ب ) زمان ظهور.
در دوران غیبت ، هم خود حضرت و هم یارانشان برای ظهور آماده میشوند. در این جا ست که« أَلا إِنَّهُ النّاصِرُ لِدينِ اللَّهِ » تحقق می پذیرد، لذا کسانی که در دوران غیبت هستند، باید تلاش کنند تا برای ظهور امام زمان علیه السلام آماده شوند.
پیامبر رحمت صلی الله علیه و اله و سلّم در روایتی فرمودهاند:
«ای کاش! برادران خودم را ملاقات میکردم. خلیفه ی اول و دوم پرسیدند: مگر ما برادران شما نیستیم؟ حضرت فرمودند: شما صحابه ی من هستید. برادران من کسانی هستند که من و امامشان را ندیده، ولی ایمان می آورند.»
این ایمان آوردن و تلاش وکوشش و جدیّت و در حالت انتظار ، زمینهسازی، تبلیغو بلاغ مبین ، کردن ، مربوط به دوران غیبت میشود.
اصحابامام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، منتظر ظهور حضرت هستند. در خواب ،در بیداری، در رفتار با خانواده ، در کارشان و غیره ... حالات خاصی دارند . شیخ طوسی رحمه الله علیه در کتاب الغیبه صفحه 339 از امام صادق علیه السلام نقل می کند که حضرت فرمودند:
فرج ما نخواهد رسید ، مگر آن که غربال شوید و غربال شوید و غربال شوید، تا جایی که خداوند متعال آلودگان را از پاکان جدا نماید . یعنی این غربال مومنان در نزدیکی ظهور، سه بار اتفاق خواهد افتاد.