به نام خداوند همه مِهر مِهر وَرز
متن سوال
چرا حضرت علی علیه السلام به عنوان جانشین برگزیده شدند؟ و چرا مورد مخالفت قرار گرفت؟
پاسخ
با عرض سلام و وقت بخیر؛ از مراجعه به سایت خطابه ی غدیر و در میان گذاشتن سؤالتان با ما، متشکریم. در ذیل پاسخ سؤالهای تان را می توانید مشاهده نمایید:
پاسخ سؤال اول:
وقتی که ما مسلمان شدیم و قبول کردیم که پیامبر از جانب خداوند منصوب شده اند و هر چه می گویند مطابق وحی است، دیگر لزومی ندارد که ما دقیقا بدانیم امیر المؤمنین علیه السلام چرا برای این مقام برگزیده شده اند، زیرا که عدم اطلاع از پاسخ این پرسش در اصل پیروی از آنان خللی ایجاد نمیکند.
( البته با رجوع به آیات قرآن و روایات معصومین علیهما السلام به برخی دلایل انتخاب ایشان توسط خداوند و برتری های ایشان بر دیگر مردمان می رسیم . )
یعنی علت پیروی ما از ایشان این نیست که خدا به ما گفته باشد من اینان را به فلان دلیل و حکمت برگزیده ام و سپس ما در ادله ی خدا اندیشه کنیم و به خدا بگوییم: چه انتخاب نیکویی کرده ای! حال که تو به این دلایل آنان را به عنوان حجت انتخاب نموده ای، ما از ایشان پیروی می کنیم! خیر، دلیل پیروی ما از ایشان بیّنه هایی است که آنان در اثبات حقانیت خویش به اذن خداوند اقامه کرده اند.
حضرت محمد صلی الله علیه و آله، پیامبر است چون قرآن در دست اوست! قرآن بینه ی اوست، معجزه ی اوست و ما با عقل خود می یابیم که قرآن کتاب خداست. قرآن دست نوشته ی انسان معمولی زمینی نیست، بلکه فراتر از آن است. قرآن کتاب الهی است که حضرت محمد صلی الله علیه و آله آن را در عربستان آن زمان که در اوج جاهلیت بوده آورده است. چه کسی باورش می شود که این کتاب حاصل تفکر اعراب آن زمان باشد؟
به لغت «رسول» دقت فرمایید، یعنی فرستاده. مهم این است که خداوند توان تشخیص فرستاده اش را به ما داده است. البته از آنجا که او حکیم است، انتخاب او قطعاً از روی حکمت است.
شاهد عرایض فوق، این آیه از قرآن کریم است که می فرماید:
«وَ إِذا جاءَتْهُمْ آيَةٌ قالُوا لَنْ نُؤْمِنَ حَتَّى نُؤْتى مِثْلَ ما أُوتِيَ رُسُلُ اللَّهِ اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسالَتَهُ سَيُصيبُ الَّذينَ أَجْرَمُوا صَغارٌ عِنْدَ اللَّهِ وَ عَذابٌ شَديدٌ بِما كانُوا يَمْكُرُونَ»
و چون آيتى برايشان بيايد، مى گويند: «هرگز ايمان نمى آوريم تا اينكه نظير آنچه به فرستادگان خدا داده شده است به ما [نيز] داده شود.» خدا بهتر مى داند رسالتش را كجا قرار دهد. به زودى، كسانى را كه مرتكب گناه شدند، به [سزاى] آنكه نيرنگ مى كردند، در پيشگاه خدا خوارى و شكنجهاى سخت خواهد رسيد. (1)
حال که ما به پیامبر صلی الله علیه و آله ایمان آوردیم، او جانشینانش را از جانب خدا به ما معرفی می کند؛ دقت نمایید که خداوند معرفی می کند نه این که ما انتخاب کنیم!
انتخاب جانشین پیامبر در دست خداست. پیامبر فقط امیرالمؤمنین را به مردم، معرفی نموده اند؛ نه یکبار، که در جای جای زندگی شان و در روز غدیر به طور خاص و حجت را برهمگان تمام کرده اند.
پاسخ سؤال دوم:
اما این که چرا برخی با این انتخاب مخالفت نموده اند.
توجه داشته باشید که این دنیا، دار امتحان و ابتلاست. هیچکس مجبور به پذیرش چیزی نیست، همانطور که خدا در قرآن می فرماید:
«لا إِكْراهَ فِي الدِّين»
در دين هيچ اجبارى نيست. (2)
افراد مختارند هدایت خدا را بپذیرند و به آن گردن نهند یا آن که رو به سوی دیگری آورند.
در این میان شیطان هم کار خود را خوب بلد است! انسان را اغوا می کند و از مسیر هدایت وا می گذارد. پذیرش پیامبری حضرت محمد صلی الله علیه و آله امتحان الهی است. بعد از آن پذیرش ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام نیز امتحانی دشوارتر از آن است.
و خوشا به حال آنان که از این امتحان های الهی پیروز بیرون بیایند.
خدانگهدار
منابع:
1- سوره مبارکه انعام، آیه 124
2- سوره مبارکه بقره، آیه 256